________________
सुघा टीका स्था०४ उ०३ सू० ५ पुनरपि पुरुषविशेषनिरूपणम् त्यक्ते भक्तपाने येन स तथा त्यक्तमक्तपान इत्यर्थः, अत्रापि क्तान्तस्य परमयोगः । तथा-पादपोपगतः-पादपो-वृक्षः स इध निर्व्यापारतया उपगतः-पादपोपगमननामकानशनविशेष प्रतिपन्नः, तथा कालं-मरणकालम्-अनवकाङ्क्षन्-अनभिलपन् , विहरति-सर्वतो निवृत्तस्तिष्ठतीति भावः, तत्रापि च तस्य एक आश्वासः प्रज्ञप्तः ४। (मू० ४)। पुनः पुरुषविशेष निरूपयितुमाह
मूलम्-चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-उदिओदिए णाममेगे १, उदियथमिए णाममेगे २, अस्थामिओदिए णाम. मेगे ३, अस्थमियत्थमिए णाममेगे । भरहे राया चाउरंतचकवट्टी गं उदिओदिए १, बंभदत्ते णं राया चाउरंतचकचही उदिअत्थमिए २, हरिएसबले णाममणगारेणं अत्थमिओदिए ३, काले णं सोयरिये अत्थमिअथमिए ४।। सू० ५।। ___ छाया-चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-उदितोदितो नामकः १, उदितास्तमितो नामैकः २, अस्तमितोदितो नामैकः ३, अस्तमितास्तमितो नामैकः ४, भरतो राजा चातुरन्तचक्रवर्ती खलु उदितोदितः १, ब्रह्मदत्तः खलु तथा-भक्त पानका प्रत्याख्यान करता है, एवं-मरणाशंसा रहित हो कर पादपोपगमन नामक अनशन विशेष को सर्वतोभाव से धारता है वह-श्रमणोपासकका चौथा आवास विश्राम स्थान है । सू०४॥ ___ "पुनः पुरुष विशेषका निरूपण
" चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि-५ सूत्रार्थ-चार पुरुषजात कहे गये हैं, जैसे प्रथम उदितोदित १ उदितास्त. मित-२ अस्तमितोदित-३ और--अस्तमितास्तमित-४ । ત્યાગ પૂર્વક મરણની આકાંક્ષાથી રહિત બનીને પાદપિ ગમન નામના સંથારાનું સર્વતે ભાવ પૂર્વક આરાધન કરવું, તે શ્રમણે પાસકનું ચોથું વિશ્રામસ્થાન છે. સૂકા
પુરુષ વિશેષનું સૂત્રકાર નિરૂપણ કરે છે–
" चत्तारि पुरिसजाया " त्या-(सू. ५) सूत्रार्थ-या२ प्रा२ना पुरुष ४ा छ-(१) Glfilहत, (२) हितास्तभित, (3) અસ્તમિતાદિત અને (૪) અસ્તમિતાસ્તમિત स०-४
श्री. स्थानांग सूत्र :03
