________________
३९२
स्थानाजसत्रे एकः कश्चित् गोष्पदं तरीत्या गोष्पदेऽपि विषीदति-अल्पशक्तिकत्वात् ४ (३) । एवमेव तरकवदेव चत्वारि पुरुषजातानि, प्रज्ञप्तानि तद्यथा-एकः कश्चित् तरकः कार्य करणसमर्थः पुरुषः समुदं-समुद्रमिव दुस्तरं-दुःसाधं काय तरीत्या पारयित्वा समुद्रेसमुद्रसदृशे दुःसाधे कार्यान्तरे विषीदति-क्षयोपशमयैलक्षण्यात्कार्यान्तरं न पार. यति १ एवं भङ्गत्रयमूहनीयम् । २ ।। सू० २३ ॥
व तरका उक्ताः, ते च पुरुषविशेषा एच भवन्तीति पुरुषविशेषानेय कुम्भ दृष्टान्तप्रदर्शनपूर्वकं निरूपयितुमाह
मूलम्-चत्तारि कुंभा पण्णता, तं जहा-पुण्णे णाममेगे पुण्णे १, पुण्णे णाममेगे तुच्छे २, तुच्छे णाममेगे पुण्णे ३, तुच्छे णाममेगे तुच्छे ४। एवामेव चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-पुण्णे णाममेगे पुण्णे ४॥
चत्तारि कुंभा पण्णत्ता, तं जहा-पुण्णे णाममेगे पुण्णोभासी १, पुण्णेणाममेगे तुच्छोभासी २, तुच्छे गाममेगे पुण्णो. भासी ३, तुच्छे णाममेगे तुच्छोभासी ४॥ एवं चत्तारि पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा-पुण्णे णाममेगे पुण्णोभासी ४॥ समुद्र में भी तैर जाता है ३ और कोई एक तरक ऐसा होता है जो अल्प शक्तिवाला होनेसे गोष्पदको तैर करके भी गोष्पद मेंही दुःखी हो जाता है ४ (३) ___ इसी प्रकारसे पुरुष जात भी चार कहे गये हैं-इनमें कोई एक तरक कार्य करने में समर्थ हुआ पुरुष समुद्रकी तरह दुःस्तर दु साध्य कार्यको समाप्त करके समुद्र जैसे दुःसाध्य कार्यान्तरमें क्षयोपशमकी विलक्षणतासे नहीं लगताहै। इसी प्रकारसे तीन भंग समझ लेना चाहिये।।सू.२३॥ પણ તરી જાય છે. () કેઈ એક તરવૈયે એ હોય છે કે જે અલ્પ શકિતવાળે હેવાથી ગોષ્પદને તરીને ગેમ્પમાં જ દુઃખી દુઃખી થઈ જાય છે. તરવૈયાની જેમ પુરુષના પણ ચાર પ્રકાર કહ્યા છે-કેઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે સમુદ્રને તરવા જેવું દુસ્તર-દુસાધ્ય કાર્ય પૂર્ણ કરે છે, પણ ક્ષપશમની વિલક્ષણતાને લીધે એવાં જ કંઈ બીજા દુઃસાધ્ય કાર્યમાં પડતું નથી. એ જ પ્રમાણે બાકીના ત્રણ ભાંગા પણ સમજી લેવા. એ સૂ૦ ૨૩ છે
श्री. स्थानांग सूत्र :03
