________________
स्थानाङ्गसूत्रे तथा-मत्या-भययाताश्रवण-भयङ्करदर्शनादिजनितया बुद्धया ३, तथा-तदर्थोपयोगेन-इहलोकादिभयरूपार्थविचारेण ४, इति (३) । ___ "चउहि ठाणेहिं मेहुणसना " इत्यादि-चतुर्विक्ष्यमाणैः स्थानमैथुनसंज्ञा समुत्पद्यते, तद्यथा-वितमांसशोणिततया-चिते-उपचिते वृद्धि प्राप्ते मांस. शोणिते यस्य स चितमांसशोणितस्तस्य भायश्चितमांसशोणितता तया १, तथामोहनीयस्य कर्मण उदयेन २, तथा मत्या मैथुनकथाश्रवणादिजनितबुद्धथा ३, तथा-तदर्थोपयोगेन-जैथुनरूपार्थचिन्तनेन ४, (४)। __ " चउहि ठाणेहिं परिग्गहसन्ना" इत्यादि-चतुर्भिक्ष्यमाणैः स्थानैः परिग्रहसंज्ञा समुत्पद्यते, तद्यथा-भविप्लुक्ततया-पदार्थसङ्ग्रहादवियुक्ततया परिग्रहितेत्यर्थः १, तथा-लोभवेदनीयस्य कर्मण उदयेन २, तथा-मत्या-सचेतनादि परिग्रहदर्शवादिजनिलबुद्धया ३, तथा तदर्थोपयोगेन-परिग्रहरूपार्थानुचिन्तनेन ४ इति (५) ॥२० २०॥ बुद्धिसे भयसंज्ञा उत्पन्न होती है ३ और इहलोकादि सम्बन्धी भयरूप अर्थके विचारसे भयसंज्ञा उत्पन्न होती है ४ (३) । __ मैथुन संज्ञा इन चार कारणोंसे उत्पन्न होती है-शरीरमें मांस और शोणित खूनकी वृद्धि होनेसे मैथुन संज्ञा उत्पन्न होती है १ मोहनीय. कर्मके उदयसे मैथुनसंज्ञा उत्पन्न होती है २॥ मैथुनकी कथाके श्रवण से जनित बुद्धि से मैथुनसंज्ञा उत्पन्न होती है । और मैथुनरूप अर्थके चिन्तयनसे मैथुन संज्ञा उत्पन्न होती है ४ (४)
तथा-इन चार कारणों से परिग्रह संज्ञा उत्पन्न होतीहै जैसे पदार्थों के संग्रह करनेसे तत्पर रहनेसे रातदिन पदार्थों का संग्रह करते रहनेसे १ लोभ वेदनीय कर्मके उदयसे सचेतन परिग्रहके देखने आदिसे जनित દેખવાથી ભયસંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે. (૪) આલેક આદિ વિષયક ભયરૂપ અર્થને વિચાર કરવાથી ભયસંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે. ૩
નીચેના ચાર કારણોથી મૈથુન સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે–(૧) શરીરમાં भांस भने २४तनी वृद्धि थपाथी, (२) मानीय भना यथी, (3) भैथुन વિષયક કથા શ્રવણ કરવાથી અને (૪) મિથુન રૂ૫ અર્થનું ચિન્તવન કર્યા ३२पायी भयुन सा जत्पन्न याय छे. । ४ ।।
આ ચાર કારણોને લીધે પરિગ્રહ સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે. (૧) પદાર્થોને સંગ્રહ કરવામાં લીન રહેવાથી, રાતદિન પદાર્થોને સંગ્રહ કર્યો કરવાથી, (૨) લભ વેદનીય કર્મના ઉદયથી, (૩) સચેતન પરિગ્રહને દેખવાને લીધે જનિત
श्री. स्थानांग सूत्र :03
