________________
सुधा टीका स्था०४उ०३ सू०४ सदृष्टान्तं श्रमणोपासकस्याश्वास निरूपणम् १९ देशावकाशिकं सम्यगनुपालयति तत्रापि च तस्यैक आश्वासः प्रज्ञप्तः २, यत्रापि च खलु चतुर्दश्यष्टम्युद्दिष्टपौर्णमासीषु प्रतिपूर्ण पोषधं सम्यगनुपालयति तत्रापि च तस्यैक आश्वासः प्रज्ञप्तः ३, यत्रापि च खलु अपश्चिममरणान्तिकसंलेखनाजोपणाजुष्टो भक्तपानप्रत्याख्यातः पादपोपगतः कालमनवकाङ्क्षन् विहरति तत्रापि च तस्यैक आश्वासः प्रज्ञप्तः । मू०४।
टीका-" भारं णं " इत्यादि-भारं धान्यादीनां वहमानस्य-एकस्मात् स्थानादपरस्थानं पापयतः पुरुषस्य आश्वासाः-विश्रामाः चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तत्तथा-यत्र-यस्मिन्नवसरे, 'खलु: ' वाक्यालङ्कारे सर्वत्र अंसात्-अंसं एकस्मात् स्कन्धात् अपरंस्कन्धं संहरति-भारं प्रापयति, तत्रापिच-स्कन्धात् , स्कन्धान्तरे भारस्य नयनावसरेऽपि च तस्य-भारवाहकस्य एकः-प्रथमः, आश्वासः प्रज्ञप्तः गया है जबकि सामायिक देशावकाशिक का सम्यक रीतिसे वह-पालन करने लगता है, २ तीसरा विश्राम उसका वह कहा गया है जब वह चतुर्दशी, अष्टमी, अमावस्या, और-पूर्णिमा तिथियों में पौषध का पूर्ण रूप से पालन करता है, ३ तथा चौथा आवास यह कहा गया है जब वह मरणकाल सम्बन्धिनी अपश्चिम संलेखना को धारण कर लेता है भक्तपान का प्रत्याख्यान कर देता है. और अपने काल की आकाङ्क्षा रहित हुवा पादपोपगमन " संथारा"-वाला होता है, ४ टीकार्थ-दृष्टान्तमें आये भारवाहकके विश्राम जैसाश्रमणोपासकके चार आयासका तात्पर्य है कि-जो व्यक्ति साधुजनों की सुश्रूषा करता है वह सेवक श्रमणोपासक कहलाता है, जिस प्रकार भारवाहक भारसे अक्रान्त रहता है उसी प्रकार श्रमणोपासक भी सायद्यव्यापार रूप से आक्रान्त होता है। भारवाहक भार को निश्चित स्थानपर पहुंचाने ५ सभ्य शत पासन ४२ ते मीन विश्राम छ. (3) 2418म, यीश, પૂર્ણિમા અને અમાવાસ્યાની તિથિઓમાં ઔષધવ્રતનું સારી રીતે પાલન કરવું તે ત્રીજે વિશ્રામ છે. (૪) મરણકાળ નજીક આવતા અપશ્ચિમ સંલેખના ધારણ કરવી, આહાર પાણીના પ્રત્યાખ્યાન કરવા, અને મૃત્યુની આકાંક્ષા રાખ્યા વિના પાદપપગમન સંથારે કરવા રૂપ ચેાથે વિશ્રામ સમાજ
ટકાથ–દષ્ટાન્ત સૂત્રમાં દર્શાવવામાં આવેલા ભારવાહકના ચાર વિસામા જેવા શ્રમ પાસકના પણ ચાર વિસામા કહ્યાં છે. જે વ્યક્તિ શ્રમણની સુશ્રષા કરે છે તેને શ્રમણોપાસક કહે છે. જેમ ભારવાહક ભારથી અકાંત રહે છે એ જ પ્રમાણે શ્રમણે પાસક પણ સાવદ્ય વ્યાપાર રૂ૫ ભારથી આકાંત હોય છે. જેમ
श्री. स्थानांग सूत्र :03
