________________
स्थानाङ्गसूत्रे (ऊर्ध्वकपाटस्थतियग्लोके ) च" तथा-" कहिणं भंते ! सुहुमपुढविकाइया जे पज्जत्तगा जे य अपज्जत्तगा ते सव्वे एगविहा अपि सेसमणाणत्ता सबलोगपरियावन्नगा पण्णत्ता, समणाउसो! । छाया- खलु भदन्त ! सूक्ष्मपृथिवीकायि. कानां पर्याप्तकानामपर्याप्तकानां च स्थानानि प्रज्ञप्तानि, गौतम ! सूक्ष्मपृथिवीकायिका ये पर्याप्तका ये च अपर्याप्तकाः ते सर्व एकविधा अविशेषा अनानात्वाः सर्वलोकपर्यापनकाः प्रज्ञप्ताः श्रमणाऽऽयुष्मन् !, एवमन्येऽपि, “ एवं वेइंदियाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता, उपवारण लोयस्स असंखेज्जइभागे", छाया-द्वीन्द्रियाणां पर्याप्तकापर्याप्तकानां स्थानानि प्रज्ञप्तानि, उपपातेन लोकस्या संख्येयभागे, एवं शेषाणामपि । लोकमें कहे गये हैं तथा-" कहिणं भंते ! सुहमपुढविकाइया जे पज्ज. त्तगा जे य अपज्जत्तगा ते सव्वे एगचिहा अविसेसमणाणत्ता सय लोगपरियावनगा पण्णत्ता समणाउसो" हे भदन्त ! पर्याप्तक अपर्या.
र्याप्तक सूक्ष्म पृथिवीकायिकोंके स्थान कहे गये हैं ?-हे गौतम ! जो पर्याप्त अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिक हैं वे सब एकविध हैं अविशेष हैं नाना नहीं हैं और सर्व लोकमें पर्यापनक हैं व्याप्त हैं इस प्रकारका कथन इनके विषयमें किया गया है इसी तरह अन्य भी सूक्ष्म जीय जानना चाहिये। __" एवं बेइंदियाण पज्जत्तापज्जत्तगाणं ठाणा पण्णत्ता उयवाएणं लोयस्स असंखेज्जइभागे" इसी तरहसे पर्याप्त अपर्याप्त दो इन्द्रिय जीवोंके स्थान कहे गये हैं ये उपपातकी अपेक्षा लोकके असंख्यातवे
तथा-"कहिणं भंते ! सुहुमपुढविकाइया जे पज्जत्तगा जे य अपज्जत्तगा ते सव्ये एगविहा अविसेसमणाणत्ता सव्वलोगपरियावन्नगा पण्णत्ता समणाउसो' હે ભગવન! પર્યાપ્તક અપર્યાપ્તક સૂમ પૃથ્વીકાયિકનાં સ્થાન કયાં કહ્યાં છે.
મહાવીર પ્રભુને ઉત્તર–“હે શ્રમણયુષ્મન ! હે ગૌતમ! જે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત સૂક્ષમ પૃથ્વીકાયિકે છે, તેઓ સૌ એક જ પ્રકારના છે, તેમનામાં વિશેષતા નથી કે વિવિધતા નથી. તેઓ સર્વલોકમાં પર્યાપનકવ્યાપ્ત છે. આ પ્રકારનું કથન તેમને વિષે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં કરવામાં આવ્યું છે. એ જ પ્રમાણે અન્ય સૂક્ષ્મ જી વિષે પણ સમજવું.
___." एवं बेईदियाणं पज्जत्तापज्जगाणं ठाणा पण्णत्तो उपाएणं लोयस्स असंखेजह भागे" मे प्रमाणे पर्यात भने अपातीन्द्रिय वोन स्थान કહ્યા છે એટલે કે તે સ્થાને ઉપપાતની અપેક્ષાએ લેકના અસંખ્યાતમાં
श्री. स्थानांग सूत्र :03
