________________
सुघा टीका स्था.४ उ.३.२९ चतुर्विधपुरुषजातविषयकचतुर्दशचतुर्भङ्गीनि० १४९ ___ यद्वा-" पलज्जणे " इति पाठस्य " प्रलज्जनः" इतिच्छाया, तत्र-एकः कश्चित् तमः-अप्रसिद्धः तमोवलेन-अन्धकारबलेन संचरन् पलज्जते लज्जितो भवतीति तमोवलपलज्जनः, अत्र-प्रथमभङ्गे प्रकाशचारी, द्वितीयभङ्गे अन्धकारचारी, तृतीयभङ्गे प्रकाशचारी, चतुर्थभङ्गे तु कुतोऽपि कारणादन्धकारचार्येवेति । ४ । यद्वा-' पज्जलणे'-त्ति पाठे 'प्रज्पलनः' इतिच्छाया, तत्र-अज्ञानवबलेन-अन्धकारवलेन वा, ज्ञानबलेन प्रकाशवलेन वा प्रज्वलति-दर्पितो भवति यः स तथा । अत्रापि भङ्गचतुष्टयं संयोज्यम् । (९) गला होता है और पीछे ज्योतिबल पुरञ्जन होता है एसा वह मनुष्य सदाचारवाला ज्ञानी मनुष्य होताहै अथवा दिवाचर-साधु मनुष्य होता है ४ अथवा " पलज्जणे" इसकी संस्कृतच्छाया-"प्रलज्जनः" ऐसी भी होती है इस पक्षमें ऐसा अर्थ होता है कि कोई एक मनुष्य ऐसा होता है जो तमःअप्रसिद्ध होता है और अन्धकार बल से चलता हुआ लज्जित होता है इस प्रथम भङ्ग में अप्रसिद्धियाला प्रकाशचारी साधु मनुष्य लिया गपा है तथा द्वितीय भङ्गमें अन्धकारचारी चौरादि मनुष्य लिया गया है.
तृतीय भङ्ग में भी प्रकाशचारी साधुजन लिया गया है और चतुर्थ. भङ्ग में भी किसी कारणवश अन्धकारमें ही चलनेवाला मनुष्य लिया है यद्वा-"पज्जलणे' इस पाठकी संस्कृत छाया प्रज्वलनः"ऐसी भी होती है इस पक्ष में जो अज्ञानके बलसे या अन्धकारके बलसे ज्ञानके बलसे સદાચારી હોવાથી સુસ્વભાવવાળો હોય છે અને પછી પણ જ્યોતિર્મલપુરંજન જ રહે છે. એ તે મનુષ્ય સદાચારશીલ જ્ઞાની હોય છે અથવા દિવાર–સાધુ मनुष्य होय छे. अथवा “ पलंजणे" पहनी संत या "प्रलज्जनः " થાય છે. આ સંસ્કૃત છાયા લેવામાં આવે તે ચાર ભાંગા આ પ્રમાણે બને છે–(૧) કેઈ એક મનુષ્ય એવો હોય છે કે જે તમઃ (અપ્રસિદ્ધ) હોય છે અને અંધકારરૂપ બળથી ચાલતાં લજજા અનુભવે છે. આ પ્રથમ પ્રકારમાં અબ. સિદ્ધિવાળે પ્રકાશચારી સાધુપુરુષ ગૃહીત થયે છે
બીજા પ્રકારમાં અંધકારચારી (નિશાચર) ચોર આદિ ગૃહીત થયા છે. ત્રીજા ભાગમાં પ્રકાશચારી સાધુજન ગૃહીત થયા છે. અને ચોથા ભાગમાં કેઈ કારણને આધીન થઈને અંધકારમાં જ ચાલનારે મનુષ્ય ગૃહીત થયે छ. अथवा " पजलणे "नासरत छाया पसन' थाय छे. भासत છાયાની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે તે જે અજ્ઞાનના બળથી અથવા અંધકારના બળથી, જ્ઞાનના બળથી અથવા પ્રકાશના બળથી પ્રજવલિત થાય
श्री. स्थानांग सूत्र :03
