________________
१३२
स्थानाङ्गसूत्रे
पूर्व दुःखशय्याः सुखशय्याश्वोक्ताः तद्वन्तो गुणरहिता गुणसम्पन्नाश्च भवन्ति, तदर्थं किं करणीयम् इति दर्शयितुं सूत्रद्वयमाह
मूलम् - चत्तारि अवायणिज्जा पण्णत्ता, तं जहा - अविणीए १, विगइपडि बढे २, अविओसवियपाहुडे ३, माई ४ |
चत्तारि वायणिज्जा पण्णत्ता, तं जहा विणीए १, अविगइ-पडिबद्धे २, विओसवियपाहुडे ३, अमाई ४। सू० २८ ॥
छाया - चत्वारोऽवाचनीयाः प्रज्ञताः, तद्यथा, अविनीतः १, विकृतिप्रतिबद्धः २, अव्ययशमितप्राभृतः ३, मायी ४ |
चत्वारो वाचनीयाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - विनीतः १, अविकृतिप्रतिबद्धः २, व्यवशमितप्रभृतः ३, अमायी ४| | ०२८ ।।
(C
टीका- चत्तारि अवाणिज्जा " इत्यादि स्पष्टम्, नवरम् - अवाचनीयाःवाचनाया अयोग्याः अविनीतः - विनयरहितः १, विकृतिप्रतिबद्धः - विकृतिः
ये कही गई दुःखशय्याओंवाले गुणरहित और गुणसम्पन्न जीव होते हैं इसकेलिये क्या करणीय है इस बात को दिखानेके लिये सूत्र - कार कहते हैं " चत्तारि अवायणिज्जा पण्णत्ता" इत्यादि २८
चार अवाचनीय कहे गये हैं जैसे अविनीत- १, विकृति प्रतिबद्ध २ अव्यवशमित प्राभृत-३ और मायी-४, जो वाचनाके अयोग्य होते हैं वे अवाचनीय हैं। जो विनय रहित होते हैं-वे अविनीत हैं-२ घृतादि रूप विकृति विगय में जो प्रतिबद्ध होते हैं, आसक्त होते हैं वे विकृतिप्रतिबद्ध हैं और जिनका आया हुवा तीव्र क्रोध उपशान्त
ઉપર્યુક્ત દુ:ખશય્યાઆવાળા શુરહિત અને ગુણુસપન્ન જીવ હાય છે તેમને માટે શું કરવુ જોઇએ તે વાતને પ્રકટ કરવા માટે સૂત્રકાર કહે छे - " चत्तारि अवायणिज्जा पण्णत्ता " इत्यादि (२८)
यार अवायनीय ४ह्या छे — ? म (१) अविनीत, (२) विठ्ठति प्रतिषद्ध (૩) અવ્યવશમિત પ્રાભૂત અને (૪) માયી. જે જીવા વાચનાને પાત્ર હાતા નથી તેમને અવાચનીય કહે છે. જેએ વિનયરહિત હૈાય છે તેમને અવિનીત કહે છે. ઘી આઢિ રૂપ વિકૃતિમાં જેએ પ્રતિબદ્ધ (આસક્ત) ડાય છે. તેમને વિકૃતિપ્રતિબદ્ધ કહે છે. જેના કોષ અતિ તીવ્ર હાય છે જેના ક્રોષ કાઈ પણ પ્રકારે ઉપશાન્ત થતા નથી તેને અનુપશાન્ત કોધ સમાપન્ન અથવા તીવ્ર
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
