________________
सुधा टीका स्था०४ उ०२ सू. ५१ दोषत्यागिजीवस्वरूपनिरूपणम् ६६५
" एवामेवे "-त्यादि-एवमेव-शम्बूकवदेव, पुरुषजातानि चत्वारि प्रज्ञसानि, तद्यथा-एकः कश्चित्पुरुषो नाम्ना वामः स एवं प्रतिकूलस्वभावत्वाद् वामाऽऽवतः.. विपरीतप्रवृत्तिकारको भवति १ । तथा एकः कश्चित्पुरुषो नाम्ना वामः स एवानु. कूलस्वभावत्वाद् दक्षिणाऽऽवत:-अनुकूलप्रवृत्तिकारको भवति २। एक:-अन्यः पुरुषो नाम्ना दक्षिणः, स एव प्रतिकूलस्वभावत्वाद् वामाऽऽवतः-विपरीतप्रत्तिकारको भवति ३ । एकः कश्चित्पुरुषो नाम्ना दक्षिणः स एवानुकूलस्वभावत्वाद् दक्षिणाऽऽवर्त :-अनुकूलप्रवृत्तिकारको भवति ४ ९ । होनेसे वाम आवर्तवाला होता है ३ तथा-कोई एक शङ्ख ऐसा होता है जो दक्षिण होता हुवा दक्षिण आवर्तवाला होता है ४ । ___" एवामेव " इत्यादि-इसी तरहसे पुरुषजात चार कहे गये हैं, कोई एक पुरुष नामसे वाम होता है। वही प्रतिकूल स्वभाववाला होनेसे वामावर्त विपरीत प्रवृत्तिकारक होता है १, तथा-कोई एक पुरुष नामसे वाम होता है वही अनुकूल खभाववाला होनेसे दक्षिणावर्त अनुकूल प्रवृत्तिकारक होता है २, कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो नामसे दक्षिण होता है वही प्रतिकूल स्वभाववाला होनेसे वामावर्त विपरीत प्रवृत्तिकारक होता है ३, तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो नामसे दक्षिण होता है वही अनुकूल स्वभाववाला होनेसे दक्षिणावर्त अनुकूल प्रवृत्तिकारक होता है ४-९ ગણાવ્યું છે. (૪) દક્ષિણ દક્ષિણાવર્ત-કઈ એક શંખ દક્ષિણપાર્શ્વમાં (જમણું બાજુ) નિયુક્ત હોય છે અને દક્ષિણાવર્તવાળો હોય છે. . ૮
" एवामेव" त्यादि. १ प्रभारी पुरुष ५२ ५५ यार ४ा छ(૧) કોઈ એક પુરુષ નામની અપેક્ષાએ વામ હોય છે. અને પ્રતિકૂળ સ્વભાવવાળો પણ હોવાથી વામાવર્ત-વિપરીત પ્રવૃત્તિકારક પણ હોય છે.
(૨) કોઈ એક પુરુષ નામની અપેક્ષાએ વામ હોય છે, પણ અનુકૂળ સ્વભાવવાળ હોવાને કારણે દક્ષિણાવર્ત—અનુકૂળ પ્રવૃત્તિકારક હોય છે. (૩) કોઈ એક પુરુષ નામની અપેક્ષાએ દક્ષિણ હોય છે પણ પ્રતિકૂળ સ્વભાવવાળો હેવાથી વામાવર્ત –વિપરીત પ્રકૃતિવાળા હોય છે. (૪) કે પુરુષ નામની અપેક્ષાએ દક્ષિણ હોય છે અને અનુકૂળ પ્રવૃત્તિવાળે હોવાને કારણે દક્ષિણવર્ત—અનુકૂળ પ્રવૃત્તિવાળો હોય છે. (અહીં “વામ” અશુભ નામ સૂચક भने 'क्षिण' शुभ नाम सूय छे.)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
