________________
स्थानाङ्गसूत्रे दुःखफलविषाकसंयुक्तानि भवन्ति २, परलोके दुश्चीर्णानि कर्माणि इहलोके दुःखफलविपाकसंयुक्तानि भवन्ति ३, परलोके दुवीर्णानि कर्माणि परलोके दुःखफलविपाकसंयुक्तानि भवन्ति ।। ___ इहलोके सुचीर्णानि कर्माणि इहलोके सुखफलविपाकसंयुक्तानि भवन्ति १, इहलोके सुचीर्णानि कर्माणि परलोके सुखफलविपाकसंयुक्तानि भवन्ति २, एवं चतुर्भङ्गी ४।१। मू०। ४४। ___ टीका-" चत्तारि विकहाओ" इत्यादि-विकथाः-विरुद्वाः-संयमबाधकतया प्रतिपक्षीभूताः, कथाः-वचनपद्धतय इति विकथाः, ताश्चतस्रः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-स्त्रीकथा-स्त्रीणां स्त्रीषु वा कथा स्त्रीकथा, स्त्रीकथायां विकथात्वं च संयमपरिपन्थित्वाबोध्यम् १॥
एवं भक्तकथा-भक्तं-भोजनं तस्य कथा २, देशकथा-३ राजकथा-४।
" संकीर्ण-सङ्कीर्णमनाः "-इस पाठ में मनका स्वरूप कह दिया है. इसलिये-अब सूत्रकार वचन का स्वरूप प्रकट करने के लिये विकथाका कथन करते हैं-" चत्तारि विकहाओ पण्णत्ताओ"- इत्यादि-४४ । टीकार्थ-चार विकथाएं कही गईहैं, जैसे- स्त्री कथा,१ भक्त कथा,२ देश कथा, ३ और राजकथा ४, । संयम में बाधक होने के कारण जो उसका प्रतिपक्ष होती है ऐसी वचन पद्धतियां विकथा हैं । स्त्रियों की कथा करना या स्त्रियों में बैठ कर कथा करना ही स्त्री कथा है। स्त्री कथा को विकथा कहने का कारण यह है कि वह संयम का परिपन्धी-विपक्ष है। भक्त नाम भोजन का है, भोजन की कथाका नाम भक्त कथा है।
"सी-सी मना" मा सूत्र५४ ६२ भनन स्१३५ ४४८ છે. હવે સૂત્રકાર વચનનું સ્વરૂપ પ્રકટ કરવા નિમિત્તે વિકથા-કથાનું સ્વરૂપ अट रे छे."चत्तारि विकहाओ पण्णत्ताओ" त्या:
ट-२ विध्याय ४ी छ-(१) श्रीया, (२) माता, (३) शिया અને (૪) રાજકથા. આ ચારે પ્રકારની કથાઓ સંયમના પાલનમાં બાધકરૂપ હોવાને કારણે તેમને વિકથાઓ કહી છે. સ્ત્રીઓ વિષે વાત કરવી અથવા સ્ત્રીઓ વચ્ચે બેસીને વાત કરવી તેનું નામ સ્ત્રીકથા છે. સ્ત્રીકથાને વિકથા
पार्नु १२५ मे छे , ते संयभनी परिपन्थी (विपक्षभूत ) छे. 'मत' એટલે જન-જન સંબંધી વાતને ભક્તથા કહે છે. દેશ વિષેની કથાને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
