________________
५०८
स्थानाङ्गसूत्र परस्स तद् नो उपशमयति, परं प्रत्युदासीनत्वात् १, अपरे त्रयो भङ्गा एवम्" परत्स णाममेगे वज्ज उवसामेइ णो अपणो २, अप्पणो णाममेगे वज्जं उवसामेइ परस्सवि ३, अप्पणो णाममेगे वज्ज णो उवसामेइ णो परस्सवि" । तत्र द्वितीयभङ्गस्यायमर्थः-एक:-कश्चित्पुरुषः परस्यावा उपशमयति, नो आत्मनस्तदुपशमयति, आत्महितभावनारहितत्त्वात् २। एकः पुरुषः आत्मनः परस्यापि अवद्यमुपशमयति, स्वपरहिताभिलाषित्त्वात् ३। एकः पुरुष आत्मनः परस्यापि अवयं नो उपशमयति विमूढत्वात् ।४। ४। उसका तात्पर्य ऐसा है, कोई एक पुरुष ऐसा होताहै जो-अपने ही अवद्य पाप को उपशान्त करता है, परके प्रति उदासीन होने से उसके अवद्य को उपशान्त नहीं करता है १ इस सम्बन्ध में-अन्य ३ भंग ऐसे हैं "परस्सणाममेगे वजं उवसामेइ, णो अपणो" २ अप्पणो णाममेगे वजं उवसामेइ परस्स वि ३ "अप्पणो णाममेगे वजं णो उवसामेइ, णो परस्त वि-" ४ इसका अर्थ ऐसा है दूसरा भंगवाला कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो उपदेश प्रदान आदि द्वारा परके अवद्य पापकों को तो शान्त कर देता है, पर आत्महितभावना से रहित होने के कारण अपने अवद्य को उपशमित नहीं करता है-२ तृतीय भङ्गवाला कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो स्व और परके हित का अभिलाषी होने के कारण दोनों के अवद्य पापकर्म को उपशान्त कर देता है-३ तथा-चौथे भंग का कोई पुरुष जो कि-विमूढ होने के कारण न अपने न परके अवद्य को उपशान्त करता है-४-४।
डवे येथा सूत्री मापा ५४८ ४२वामा मावे छ-" चत्तारि" त्यात આ સૂત્ર દ્વારા પણ નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકારના પુરુષે કહ્યા છે–(૧) કઈ પુરુષ એ હોય છે કે જે પિતાના જ અવધને (પાપકર્મને) ઉપશાત કરે છે, પણ અન્યના તરફ ઉદાસીત હોવાથી અન્યના અવદ્યને ઉપશાન્ત કરતે નથી. આ સિવાયના ત્રણ ભાંગા (વિકલ) નીચે પ્રમાણે છે
"परस्स णाममेगे वज्जं उपस मेई, णो अपणो२, अपणो णाममेगे वज उबसामेइ, परस्स वि३, अपणो णाममेगे वज्जणो उवसामेइ, णो परस्स वि४"
બીજે ભાગ–કેઈ પુરુષ એ હોય છે કે જે ઉપદેશ આદિ દ્વારા પરના અવદ્યને (પાપકર્મને) ઉપશાન્ત કરી નાખે છે, પણ આત્મકલ્યાણની ભાવનાથી રહિત હોવાને કારણે પોતાના અવને ઉપશાન્ત કરતું નથી.
ત્રીજો ભાગ–કેઈ પુરુષ એ હોય છે કે જે સ્વ અને પરના હિતની અભિલાષાવાળો હોવાથી પિતાના અને અન્યના અવદ્યને ઉપશમિત કરી નાખે છે.
ચેથે ભાગ–કે પુરુષ એ હોય છે કે જે પિતાની વિદ્વતાને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
