________________
-
-
४८८
स्थानाङ्गसूत्रे पूर्व प्रतिमा प्रोक्ता, सा च जीवास्तिकाये एव सम्भवतीति तद्विपरीताजीवास्तिकायं सभेदं निरूपयति___ मूलम्-चत्तारि अस्थिकाया अजीवकाया पण्णत्ता, तं जहाधम्मत्थिकाए १, अधम्मस्थिकाए २, आगासस्थिकाए ३, पोग्गलस्थिकाए ।
चत्तारि अस्थिकाया अरूविकाया पण्णत्ता, तं जहाधम्मत्थिकाए १, अधम्मस्थिकाए २, आगासस्थिकाए ३, जीवस्थिकाए ४ ॥ सू० १५ ॥
छाया-चत्वारोऽस्तिकायाः अजीवकायाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-धर्मास्तिकायः १, अधर्मास्तिकायः २, आकाशास्तिकायः ३, पुद्गलास्तिकायः ४।
चत्वारः अस्तिकायाः अरूपिकायाः प्रज्ञप्ताः तथथा-धर्मास्तिकायः १, अधमॉस्तिकायः २, आकाशास्तिकायः ३, जीवास्तिकायः ४ ॥ सू० १५ ॥
टीका-" चत्तारि अस्थिकाया" इत्यादि-" अस्ति " इति विभक्तिप्रतिरूपकमव्ययम् , तच्च त्रिकालवाचकम् , तेन " अस्ति" इत्यस्य "अभूवन् भवन्ति
"चत्तारि अस्थिकाया अजीवकाया पण्णत्ता" इत्यादि १५ सूत्रार्थ-चार अस्तिकाय अजीवकाय कहे गये हैं, जैसे-धर्मास्तिकाय-१ अधर्मास्तिकाय २ आकाशास्तिकाय ३ और पुद्गलास्तिकाय-४
चार अस्तिकाय अरूपिकाय कहे गये हैं, जैसे-धर्मास्तिकाय १ अधर्मास्तिकाय २ आकाशास्तिकाय ३ और जीवास्तिकाय ४
इसमें जो हुवे हैं होते हैं और होंगे, वे अस्ति हैं ऐसा अर्थ निकलता है। प्रदेशोंकी राशिका नाम कायहै, भूतकालमें वर्तमानकालमें और भवि
“ चत्तारि अस्थिकाया-अजीवकाया पण्णत्ता" त्याहसत्राय-यार मस्तिय-40१४य घi छ-(१)धास्तीय, (२) 4. स्तिय, (3) स्तिय मन (४) पुस्तिय..
या२ मस्तिय २५३पाय vai छ-२ (१) मास्तिजय, (२) अस्ति ।य, (3) Att२रिताय अने. (२) पास्तिआय.
पार्थ-“२ थयां छे, थाय छ भने थशे, तमनु नाम मस्ति छ." પ્રદેશોની રાશિનું નામ કાય છે. ભૂતકાળમાં જેમાં પ્રદેશની શશિ થઈ છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
