________________
सुघा टीका स्था० ४ उ० १ सू० ६ घुणदृष्टान्तेन भिक्षुकनिरूपणम्
४१५
यायच्छब्देन " छल्लीखादसमानः २, काष्ठखादसमानः ३, सारखादसमानः ४" इति, तत्र त्वक्खादेन धुणेन समानः-सदृशः त्वक्खादसमानः त्वक्खादसादृश्यं च भिक्षुकेऽत्यन्तसन्तोषितयाऽऽचाम्लादितपःकरणात् ?, अन्तप्रान्तरूक्षतुच्छारसविरसाधाहारकत्वान, छल्लीखादसमान:-आभ्यन्तर वल्कभक्षकधुणसदृशः शुष्कनीरसाधलेषाऽऽहारकत्वात् २, काष्ठखादसमानः = काष्ठभक्षकतुल्यो निर्विकृति. काऽऽहारकत्वात् ३, सारखादसमानः काष्ठमध्यमक्षकसदृशः सर्वकामगुणाऽऽहार कत्यादिति ४॥
एषां चतुर्विधभिक्षाकाणां तपोविशेषकथनमूत्रमाह-" तयक्खायसमाणस्से" त्यादि-त्वक्खादसमानस्य-त्वक्सदृशासारभोक्तुर्भिक्षोः, खलु सारखादसमानंके भी कहे गये हैं। जैसे-स्वखाद समान भिक्षाक १ भिक्षुक का नाम भिक्षाक है यावत् छल्लीखादसमान भिक्षाक २ काष्ठखादसमान भिक्षाक ३ और सारखादसमान भिक्षाक ४ इनमें त्वाखाद घुण समान वह भिक्षाक है जो अत्यन्त सन्तोषी होने के कारण आचाम्ल आयंबिल (आमिल) आदि तपस्या है, अन्त प्रान्त रूक्ष तुच्छ अरस, औरविरस आहार करता है। छल्लीखाद घुण समान वह भिक्षाक है जो शुष्क नीरस आदि अलेप आहार करता है । काष्ठखाद घुण समान वह मिक्षा है जो निर्विकृतिक (विगय ) अर्थात्-दूध दही घृत तेल और मधुर रहित आहार करता है । तथा-सारखाद घुण समान वह भिक्षाक है जो सर्वकाम गुण आहार करता है यह काष्ठके मध्य भक्षक समान भिक्षाक है। ते भिक्षु:ना या२ २ नीय प्रमाणे छ-(१) (१३मा समान लि४, (२) છલીખાદ સમાન ભિક્ષુક, (૩) કાષ્ઠખાદ સમાન ભિક્ષુક અને (૪) સારબાદ સમાન ભિક્ષુક વખદ ઘુણ સમાન ભિક્ષુક એ છે કે જે અત્યન્ત સંતેષી હોવાને કારણે આયમ્બિલ આદિ તપસ્યા કરે છે, અને અન્ત, પ્રાન્ત, રૂક્ષ, તુચ્છ, અરસ અને વિરસ આહાર જ લે છે. છલીખાદ ઘુણ સમાન ભિક્ષુક એ છે કે જે શુષ્ક, નીરસ આદિ અલેપ આહાર જ કરે છે. કાષ્ઠખાદ ઘુણ સમાન ભિક્ષુક એ છે કે જે નિર્વિકૃતિક (વિ.ય) એટલે કે દૂધ, દહીં, ઘી, તેલ અને મધુરતા રહિત આહાર કરે છે. સારબાદ ઘુણ સમાન ભિક્ષુક એ છે કે જે સર્વકામ ગુણસંપન્ન આહાર કરે છે, તે કાષ્ઠના મધ્ય ભાગનું ભક્ષણ કરકરનાર ઘુણ સમાન ગણાય છે.
હવે સૂત્રકાર આ ચારે પ્રકારના ભિક્ષુઓના તપેવિશેષનું કથન કરે છે " तयक्खाणसमाणस्स" त्याह
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
