________________
सुधा टीका स्था० ३३०४ सू० ९० मरणोत्तर हिताहितस्वरूपनिरूपणम् ३३१ भवति ! बोलपण्डितमरणं तु संयतासंयतस्य श्रावकस्य भवति, तेन तस्मिन् देश संयतत्वेन संक्लिश्यमानलेश्याया अभावः, असं यतत्वेन च विशुध्यमानलेश्याया अभावो भवति मिश्रत्वादित्ययं बालमरणात् पण्डितमरणाचात्र विशेष इति४॥मू.८९॥
पूर्व मरणं प्रोक्तं, मृतस्य त्वपरजन्मनि यादृशस्य यद्वस्तुत्रिकं यस्मै निष्पद्यते तस्य तद्वस्तुत्रयं तस्मै तदर्थ सम्पद्यमानं दर्शयितुं सूत्रद्वयमाह
मूलम्--तओ ठाणा अव्ववसियस्स अहियाए असुहाए अक्खमाए अणिस्सेयसाए अणाणुगामियत्ताए भवंति, तं जहा --से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अणगारियं पव्वइए णिग्गंथे पाययणे संकिए कंखिए वितिगिच्छिए भेयसमावन्ने कलुससमावन्ने निग्गंथं पावयणं णो सदहइ णो पत्तियइ णो रोएइ तं परिस्सहा अभिमुंजियर अभिभवंति, णो से परिस्सहे अभिमुंजिय २ अभिभवइ १ । से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अणगारियं पवइए पंचहि महत्वएहिं संकिए जाव कलुससमावन्ने पंचमहत्वयाइं नो सदहइ जाव णो से परिस्सहे अंभिजुंजिय २ मरण मिश्ररूप होता है यही इसमें दो मरणों से विशेषता है। तात्पर्य कहने का ऐसा है कि यह बालपण्डितमरण संयतासंयत (श्रावक) को होता है, इसलिये-इस मरण में देशसंयत के होने के कारण संक्लिश्यमान लेश्या का अभाव रहता है, और असंयत होने के कारण विशुध्यमान लेश्या का अभाव रहता है अतः मिश्ररूप होने से इसमें बालमरण और पण्डितमरण से विशेषता है-॥ ४ ॥ सू०८९ ॥ આ મરણમાં એટલી જ વિશેષતા છે. આ કથનનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે– સંયતાસંયત શ્રાવકનું મરણ જ બાલપંડિત મરણરૂપ હોય છે. આ મરણથી મરનાર વ્યક્તિમાં દેશસંયતતા હોવાને લીધે સંકિલશ્યમાન લેશ્યાને અભાવ રહે છે. અને અસંતતા હોવાને કારણે વિશુધ્યમાન લેશ્યાને અભાવ રહે છે. આ રીતે તે મિશ્રરૂપ હોવાથી તેમાં બાલમરણ અને પંડિતમરણ કરતાં વિશેષતા હોય છે. સૂ૮૯ છે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
