________________
३००
स्थानाङ्गसूत्रे
ब्रह्मलोके च चत्वारि लक्षाणि विमानानि सन्ति ५, एवं लान्त के पञ्चाशत्सहस्राणि ६, शुक्रे चत्वारिंशत्सहस्राणि, ७ सहस्रारे पट् सहस्राणि - विमानानि सन्ति ८ । आनमाण तयोर्देवलोकयोः प्रत्येकं चत्वारि चत्वारि शतानि ९-१०, आरणाच्युतयोस्त्रीणि शतानि विमानानां विद्यन्ते ११-१२ | नवग्रैवेयकेष्वधस्तने एकादशीतरं शतमेकं, मध्यमे सप्तोत्तरं शतम्, उपरितने चैकं शतं विमानानामस्ति १३ | पञ्च चातुत्तरविमानानि सन्ति १४ इत्येवं सर्वाणि चतुरशीतिलक्षाणि सप्तनवति सहस्राणि त्रयोविंशत्यधिकशतानि च विमानानि भवन्तीति ।
उक्तञ्च - " बत्तीस अठ्ठावीसा, बारस अटू चउरो सय सहस्सा ।
आरेण बभलोगा, विमाणसंखा भवे एसा ॥ १ ॥ पंचास चत्त छच्चेव सहस्सा लंतसुक्क सहस्सारे । सयचउरो आणय पाणएस तिन्नारणच्चुयए ||२|| एकारसुत्तर हेहिमेसु सत्तुत्तरं च मज्झिमए । सयमेगं उवरिमए पंचेव अणुत्तरविमाणा || ३ || इति ।
लोक में २८ लाख, सनत्कुमार देवलोक में १२ लाख, महेन्द्र देवलोक में ८ लाख, ब्रह्मलोकदेवलोक में ४ लाख, लान्तकदेवलोक में ५० हजार, शुकदेवलोक में ४० हजार, सहस्रार देवलोक में ६ हजार, और आनत प्राणत देवलोक में ४-४ सौ, तथा आरण और अच्युत में ३०० तीन सौ विमान हैं, नव ग्रैवेयकों में अधस्तन में १११ विमान है, मध्यम ग्रैवेयक में १०७ और उपरितन ग्रैवेयक में १०० विमान हैं, तथा पांच अनुत्तरों में ५ अनुत्तर विमान हैं, इस तरह विमानों की कुल संख्या ८४ लाख ९७ ये हजार ७ सौ २३ होती है। कहा भी है- " बत्तीस अट्ठ वीसा " इत्यादि । देवद्धि पद भवन और नगरों का उपलक्षण है, अर्थात् - इस पद से भवन एवं नगररूप ऋद्धि का भी ग्रहण हुवा है।
લાખ, બ્રાલેાક દેવલેાકમાં ૪ લાખ, લાન્તક દેવલેાકમાં ૫૦ હજાર, શુક્ર દેવલાકમાં ૪૦ હજાર, સહસ્રાર દેવલેાકમાં હું હજાર, આનત-પ્રાણત દેવલે કમાં ४००-४००, तथा भार भने अभ्युतमां ३००-३०० विमान छे. नव चैयेયકાના અધઃસ્તરમાં ૧૧૧, મધ્યસ્તરમાં ૧૦૭ અને ઉપરિતન ત્રૈવેયકામાં ૧૦૦ વિમાન છે. તથા પાંચ અનુત્તરમાં પાંચ અનુત્તર વિમાને છે. આ રીતે વિમાનાની કુલ સખ્યા ૮૪૯૭૭૨૩ (ચાર્યાશી લાખ, સત્તાણુ હજાર સાતસે तेवीस ) थाय छे. ह्युं छे -" बत्तीस अट्ठविसा " त्याहि देवद्धिं यह લવન અને નગરાનું પણ ઉપલક્ષક છે. એટલે કે આ પદના પ્રાગ દ્વારા લવન અને નગરરૂપ ઋદ્ધિને પણ ગ્રહણ કરવી જોઈએ.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
