________________
सुघा टीका स्था०३ उ ३४ सू० ६९ प्रायश्चित्तवतां निरूपणम् २३७ भवति । तीर्थकर-प्रवचनश्रुता-ऽऽचार्य-गणधरमहर्द्धिकानामाशातनाकारक आशातनापाराञ्चिको भवति ।
उक्तञ्च -" सव्वे आसायंते पावइ पारंचियं ठाणं " छाया-सर्वान् आशातयन् प्राप्नोति पाराञ्चिकं स्थानम् , इति ।
प्रतिसेवनापाराश्चिकस्त्रिविधः-दुष्टपाराञ्चिकः प्रमत्तपाराश्चिकः, अन्योन्यपाराश्चिकश्चेति, उक्तश्च
"पडिसे वणपारंची, तिविहो सो होइ आणुपुबीए ।
दुढे य पमत्ते य, नायव्यो अन्नमन्ने य ।। १ ।। छाया-प्रतिसेवनापाराश्चिकत्रिविधः स भवति आनुपूर्त्या ।
दुष्टश्च प्रमत्तश्च, ज्ञातव्योऽन्योऽन्यश्चेति ।। १ ।। इति । पारश्चिकनैविध्यमाह --दुष्टपाराश्चिकः, दुष्टो-दोषवान् पाराश्चिकः । प्रमत्तपाराश्चिकः, प्रमत्तः-पञ्चमनिद्राप्रमादवान् , स एव पाराश्चिकः । अन्योन्यं कुर्वन पाराश्चिकः, अन्योन्य-परस्पर मैथुनं पाराश्चिकः पुरुपयुग्मरूप इत्यर्थः । तत्रआती है तीर्थंकर प्रवचन श्रुत-आचार्य गणधर और महर्दिक इनकी आशातना करने वाला जीय आशातना पाराश्चिक होता है, कहा भी है-" सव्व आसायंते पायाइ पारंचियं ठाणं-" प्रतिसेवना पाराश्चिक तीन प्रकार का होता है, एक दुष्टपाराश्चिक दूसरा प्रमत्तपाराश्चिक, और तीसरा अन्योन्यपाराश्चिक, कहा भी है-"पडिसेवणपारंची तिविहो-" इत्यादि, जो दुष्ट दोषयाला होता है यह दुष्टपासंचिक है, जो पांचवां निद्रारूप प्रमादवाला होता है वह प्रमत्तपाराश्चिकहै, तथा-परस्पर में मैथुन करता है वह-अन्योन्यपाराश्चिक है। इनमें जो दुष्ट पाराश्चिक है यह कषाय विषय की अपेक्षा से दो प्रकार का है, तथा-कषायदुष्टपाराश्चिक डाय छे. ती ४२-अवयन, श्रुत, ५२, माया भने भदिनी मा. તના કરનાર જીવ આશાતના પારાચિક હોય છે. કહ્યું પણ છે કે –
" सव्य आसायंते पावइ पारेंचियं ठाणं " त्यादि.
પ્રતિસેવના પારાચિક ત્રણ પ્રકારનાં હોય છે-(૧) દુષ્ટ પારાચિક (૨) પ્રમત્ત પારાંચિક અને (૩) અન્ય પારાચિક કહ્યું પણ છે કે
" पडिसेवणपारची तिविहो" त्या
જે દુષ્ટ (દેષવાળા ) હોય છે તેને દુષ્ટ પારાંચિક કહે છે. જે પંચમ નિદ્રારૂપ પ્રમાદવાળો હોય છે તેને પ્રમત્ત પારાંચિક કહે છે, તથા જે પરસ્પરમાં મિથુન (અબ્રહ્મ) નું સેવન કરે છે તેને અ ન્ય પારાચિક કહે છે. આ ત્રણ પ્રકારના પારાચિકેમાંથી જે દુષ્ટ પારાંચિક છે તે કષાય-વિષયની અપેક્ષાએ બે પ્રકારને છે–(૧) કષાય દુષ્ટ પારાચિક અને (૨) વિષય દુષ્ટ પારાંચક.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
