________________
सुघा टीका स्था० ३ उ० ४ सू० ६६ सामान्यपृथिवीदेशनिरूपणम् २२१ रनद्यः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-तप्तजला, महाजला, उन्मत्तनला १२ । जम्बूमंदरपश्चिमायां शीतोदाया महानद्या दक्षिणस्यां तिम्रोऽन्तरनद्यः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-क्षीरोदा, शीतस्रोताः, अन्तर्वाहिनी १३ । जम्बूमन्दरपश्चिमायां शीतोदाया महानद्या उत्तरस्यां तिस्रोऽन्तरनद्यः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-रुक्मिमालिनी, फेनमालिनी, गम्भीरमा. लिनी १४ । एवं धातकीपण्डे द्वीपे पूर्वाऽपि अर्ममूमीरावेष्टय यावत् - अन्तरनद्य इति निरवशेष भणितव्यं १४ । यावत् - पुष्करवरद्वीपार्द्धपश्चिमाः तथैव निरयशेषं भणितव्यम् १४ (४२) " ॥ सू० ६५ ।।
टीका-'जम्बूद्दीये' इत्यादि । सुगमम् ॥मू०६५॥
पूर्व मनुष्यक्षेत्रलक्षणक्षितिखण्डमरूपणा पोक्ता, साम्प्रतं भङ्गयन्तरेण सामान्यपृथिवीदेशप्ररूपणामाह
मूलम्-तीहिं ठाणेहिं देसे पुढवीए चलेज्जा, तं जहा-अहे णं इमीसे रयणप्यभाए पुढवीए उराला पोग्गला णिवएज्जा, में तीन अन्तर महानदियां कही गई हैं-उनके नाम इस प्रकार से हैंतप्तजला, मत्तजला, और उत्तमजला १२ । जम्बूद्वीप नाम के द्वीप में मन्दरपर्वत की पश्चिमदिशा में स्थित शीतोदा महानदी की दक्षिण दिशा में तीन अन्तर महानदियां हैं उनके नाम इस प्रकार से हैं-क्षीरोदा, शीतस्रोता और अन्तरवाहिनी १३ । जम्बूद्वीप नामके द्वीप में मन्दरपचत की पश्चिमदिशा में स्थितशीतोदा महानदी की उत्तरदिशा में तीन अन्तर महानदियां हैं-उनके नाम इस प्रकार से हैं-रुक्मिमालिनी, फेनमालिनी और गंभीरमालिनी १४ । इसी प्रकार का कथन पूर्वाध धातकीखण्डद्वीप में भी अकर्मभूमि से लेकर यावत् अन्तरनदियों तक का सम्पूर्णरूप से कहना चाहिये यावत् पुष्करवरद्वीपाध के पश्चिमा में भी इसी तरह का सम्पूर्ण कथन कर लेना चाहिये १४-(४२) ॥०६५॥ પ્રમાણે છે–તપ્રજલા, મહાકલા અને ઉન્મત્તલા. ૫ ૧૨ જબૂદ્વીપ નામના દ્વીપમાં મન્દર પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં આવેલી શીદા મહાનદીની દક્ષિણ દિશામાં ત્રણ અન્તર મહાનદીઓ છે. તેમના નામ આ પ્રમાણે છે-ક્ષીરાદા, શીતસ્રોતા અને અન્તરવાહિની. ! ૧૩ જમ્બુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં મન્દર પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં આવેલી શીદા મહાનદીની ઉત્તર દિશામાં ત્રણ મહાનદીઓ છે, તેમના નામ આ પ્રમાણે છે-રુકિમમાલિની ફેનમાલિની અને ગીરમાલિની. આ પ્રકારનું જ અકર્મભૂમિઓથી લઈને અત્તર નદીઓ સુધીનું સમસ્ત કથન પૂર્વાર્ધ ધાતકીખંડ દ્વીપમાં પણ સમજવું. પુષ્કરવર દ્વીપાર્ધના પશ્ચિમાઈ પર્યન્તના દ્વીપમાં પણ આ પ્રકારનું જ કથન સમજી લેવું, ૧૧૪ ૪રા સૂપા.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
