________________
सुधाटीका स्था० ३३०१२०१७ पुद्गलधर्मनिरूपणम् वेमाणियाणं २ । तिविहे परिग्गहे पण्णत्ते, तं जहा-कम्मपरिग्गहे, सरीरपरिग्गहे, बाहिरभंडमत्तपरिग्गहे । एवं असुरकुमाराणं। एवं एगिदियनेरइयवज्ज जाव वैमाणियाणं ३। अहवा तिविहे परिग्गहे पण्णत्ते, तं जहा-सचित्ते अचित्ते मीसए। एवं नेरइयाणं निरंतरं जाव वेमाणियाणं ४ ॥ सू० १७ ॥
छाया-त्रिभिः स्थानरच्छिन्नः पुद्गलश्चलति, तद्यथा-आहार्य माणो वा पुद्गलश्चलति, विक्रियमाणो वा पुद्गलश्चलति, स्थानाद्वा स्थानं संक्रमन् पुद्ग लश्चलति । त्रिविध उपधिः प्रज्ञप्तस्तद्यथा-कर्मोपधिः, शरीरोपधिः, बाह्यभाण्डामत्रोपधिः । एवमसुरकुमारणां भगितव्यम् । एवमे केन्द्रियनैरयिकर्ज यावद् वैमानिकानाम् ९। अथवा त्रिविध उपधिः प्रज्ञप्तस्तद्यथा सचित्तः अचित्तः मिश्रकः । एवं नैरयिकाणां निरन्तरं यावद् वैमानिकानाम् । त्रिविधः परिग्रहः प्रज्ञप्तः तद्यथाकर्म परिग्रहः, शरीरपरिग्रहः, बाह्यभाण्डामत्रपरिग्रहः । एवममुरकुमाराणाम् । एवमे. केन्द्रियनैरयिकवज यावद् वैमानिकानाम् ३॥ अथवा-त्रिविधः परिग्रहः प्रज्ञप्तः, तद्यथा सचित्तः, अचित्तः, मिश्रकः । एवं नैरयिकाणां निरन्तरं यावद् वैमानिका. नाम् ४ ॥ सू० १७॥
टीका-'तीहिं ठाणेहिं ' इत्यादि।
खड्गादिना छिन्नः पुद्गलः समुदायाचलत्येवेत्यत आह-' अच्छिन्ने पुग्गले' इति । त्रिभिः कारणैः खड्गादिभिरच्छिन्न एवं पुद्गलश्चलति । तान्येव कारणा. ____ अचेतन द्रव्यरूप जो काल है उसके धर्म इस प्रकार से कहे अव उसके साधर्म्य से सूत्रकार पुद्गल धर्मों की निरूपणा करने के निमित्त सदण्डक पांचसूत्रों का कथन करते हैं-( तीहिं ठाणेहिं अच्छिन्ने पोग्गले) इत्यादि। टीकार्थ-खड्ग आदि द्वारा छिन्न हुआ पुद्गल समुदाय से चलायमान होती ही है अतः सूत्रकार ने यहां ऐसा कहा है कि खग आदि से छिन्न नहीं हुआ पुद्गल जिन कारणों से चलायमान होता है वे कारण इस प्रकार
અચેતન દ્રવ્યરૂપ જે કાળ છે તેના ધર્મનું આ પ્રમાણે કથન કરીને હવે સૂત્રકાર તેના સાધયેની અપેક્ષાએ પુદ્ગલ, ધર્મોની પ્રરૂપણા કરવા નિમિત્તે स पांयसूत्रोतुं ४थन ४२ छ-" तीहिं ठाणेहिं अच्छिन्ने पोग्गले " त्याल. ટીકાર્થ–પગ આદિ દ્વારા છિન્ન થયેલું પુલ સમુદાયમાંથી ચલાયમાન થાય છે જ, તેથી સૂત્રકારે અહીં એવું કહ્યું છે કે ખડ્રગ આદિથી છિન્ન ન થયું હોય એવું પુલ નીચેના ત્રણ કારણોને લીધે ચલાયમાન થાય છે-(૧) જીવના
था २
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
