________________
"
सुघा टीका स्था० २ उ० ३ ० ३१ वर्ष धरादिपर्वत द्वैविध्य निरूपणम् इत्यादि, जम्बूद्वीपे मन्दरपर्यतस्य उत्तरदक्षिणयोः- पूर्वोक्तन्यायाद्दक्षिणोत्तरयोः भरतैरयतनमानौ द्वौ दीर्घ वैतादथपर्वतौ स्तः । अत्र - वृत्तवैतादयव्यवच्छेदार्थं दीर्घग्रहणम् । इमौ च भरतैरवत क्षेत्रयोर्मध्यभागे पूर्वापरतो लवणोदधिं स्पृष्टवन्तौ पञ्चविंशतियोजनोच्छ्रितौ तत्पादावगाढौ पञ्चाशद् योजनविस्तृतौ आयतसंस्थितौ सर्वरजतमयाबु मयतो वहिः काञ्चनमण्डनाङ्काविति । 'भारहेणं' इत्यादि, भारतेभारताभिधे खलु दीर्घवेताढये द्वे गुहे स्तः-तमिसगुडा, खण्डप्रपात गुहाचेति । तत्र तस्याऽपरभागतस्तमिस्रा गुहा वर्त्तते सा च गिरिविस्तारायामा द्वादशयोजनविस्ताराष्ट्रयोजनोच्छ्रया आयतचतुरस्र संस्थाना विजयद्वारपरिमितद्वारा सुमेरु की उत्तर दिशा में और दक्षिणदिशा में भरत और ऐरवत नामके दो दीर्घ चैनाढ्यपर्यत हैं यहां दीर्घपद का ग्रहण वृत्तवैनाथ पर्वतों के व्यवच्छेदके लिये किया गया है ये दोनों दीर्घ वैताढ्य पर्वत भरत और ऐरवत क्षेत्र के मध्यभाग में पूर्व से पश्चिम तक लवणसमुद्र को छूते हैं २५ योजन के ये ऊँचे हैं चौथाई भाग इनका जमीन नीचे अवगाढ है ५० योजन का इनका विस्तार है आयत-लम्बा - दण्ड के समान इनका संस्थान है सर्व प्रकार से ये रजतमय हैं ये दोनों बाहर में काश्चन के मण्डन के अङ्क - चिह्नवाले हैं अर्थात् बाह्यका भाग स्वर्णमय है भरतनाम के दीर्घ वैतादयपर्वत पर दो गुफाएँ हैं एकका नाम है तमिस्रागुफा और दूसरी का नाम है खण्डप्रपात गुफा तमिस्रागुफा उसके पीछे के भाग में है यह गुफा गिरि के जितनी विस्तार और आयामवाली है १२ योजनका इसका विस्तार है और आठ योजन की यह ऊँची है इसका संस्थान आयातचतुरस्त्र है
४१५
પ્રમાણે જમૂદ્રીપના મન્દર ( સુમેરુ ) પર્યંતની ઉત્તરમાં ભરત અને દક્ષિણમાં એરવત નામના દીઘ વૈતાઢય પર્વતા આવેલા છે. અહીં વૃત્તવૈતાઢય પતાના વ્યવચ્છેદને માટે દી પદ્યના પ્રયોગ કરવામાં આવ્યા છે. તે અને દીવૈતાઢય પતા ભરત અને ઐરવત ક્ષેત્રની મધ્યમાં પૂર્વથી પશ્ચિમ દિશામાં લવણુ સમુદ્ર સુધી ફેલાયેલા છે. તેમની ઉંચાઈ ૨૫ યાજતની છે. તેમને ૧/૪ ભાગ જમીનની નીચે અવગાઢ છે. ૫૦ ચેાજનના તેમના વિસ્તાર છે. આયત ( सांगा ) हडना नेवु तेभनुं संस्थान ( आर ) छे. तेथेो सौंपूर्णतः २४तभय છે. તે બન્નેના બહારના દેખાવ સેાનાના મ`ડનના ચિહ્નવાળા હાય છે. અર્થાત્ બહારના ભાગ સુવર્ણમય હોય એવે લાગે છે. ભરત નામના દ્વીધ વૈતાઢય પતપર એ ગુફાઓ છે, તેમનાં નામ તમિસ્રા ગુઢ્ઢા અને ખંડપ્રપાત ગુફા છે,તમિસા ગુઢ્ઢા તેમના પાછલા ભાગમાં છે. તે શુકાના વિસ્તાર અને આયામ (લબાઇ)ગિરિના જેવી છે. ૧૨ ચેાજનના તેના વિસ્તારછે અને તે આઠ યાજન ઊંચી છે. તે આયત
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧