________________
રૂાર
स्थानाङ्गसूत्रे अभयसिद्धिका अभव्या इत्यर्थः, यावद् वैमानिकाः। इतिपदं पर्याप्तापर्याप्तकनैरयिकरूपाष्टमसूत्रपर्यन्तं वाच्यम् । अनन्तरदण्डके-अनन्तरोपपन्नकाः-न विद्यते अन्तरंसमयादि व्यवधानं उपपाते येषां ते तथा एकस्मादनन्तरमुत्पन्ना यद्वा विविक्षितदेशापेक्षया येऽनन्तरतयोत्पमास्ते-आधा इत्यर्थः, परम्परयोपपन्नाः परम्परोपपन्नाः२। गतिदण्ड के गतिसमापनका:-नरकं गच्छन्तः,इतरे तु नारकत्वं प्राप्ताः नरके इसी तरह का कथन यावत् वैमानिक देवों तक कर लेना चाहिये १ " यावद् वैमानिकाः" यह पद पर्याप्त अपर्याप्तक नैरयिक रूप ८ चे सूत्र तक कहना चाहिये-अनन्तरदण्डक में नैरयिक दो प्रकार के कहे गये हैं -एक अनन्तरोपपन्नक नैरयिक और दूसरे परम्परोपपन्नक नैरयिक जिनकी उत्पत्ति में समयादिका व्यवधान नहीं होता है-वे अनन्तर उपपन्नक हैं एक नारक की उत्पत्ति के अनन्तर जिनकी उत्पत्ति हो जाती है वे अनन्तर उपपन्नक हैं । अथवा-विवक्षितदेश की अपेक्षा से जो अनन्तररूप से उत्पन्न हुए हैं वे अनन्तर उपपन्नक हैं। जो परम्परारूप से उत्पन्न होते हैं वे परम्परोपपन्नक नैरयिक हैं। इसी तरह का कथन यावत् वैमानिक तक जानना चाहिये २ गति दण्डक में गतिसमापनक और अगतिसमापनक के भेद से नारक दो प्रकार के हैं जो जीव नारकगति में जाने वाले हैं वे नारकगति समापनकऔर जो नारक
२ नार। छ-मस०५ रे ना२। छ-तमने अमरसिद्धि ४ छ “ यावद् वैमानिकाः१” मा ४२४थन वैमानि व पय-तना विष थनेये. " यावद् वैमानिकाः ” मा पर्नु अथन पर्यात, अपर्याप्त थि४३५ ८ मां સૂત્ર સુધી થવું જોઈએ અનન્તર દંડકમાં નારકો બે પ્રકારના કહ્યા છે–(૧) અનન્તપપન્નક નારકે અને (૨) પરમ્પરોપપન્નક નારકે. જેમની ઉત્પત્તિમાં સમયાદિનું વ્યવધાન (આંતરે ) પડતું નથી, એવાં નારકોને અનન્તર ઉપપન્નક નારકો કહે છે. એક નારકની ઉત્પત્તિના અનન્તર (ઉત્પત્તિ બ દ) જેમની ઉત્પત્તિ થઈ જાય છે એવાં નારકોને અનાતર ઉપપન્નક કહે છે. અથવા વિવ. સિત (અમક) દેશની અપેક્ષાએ જે અનન્તર રૂપે ઉત્પન્ન થયાં છે, તે નારકેને અનન્તપન્નક કહે છે. જે નારકે પરમ્પરા રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે તેમને પરમ્પરાપન્નક નારકે કહે છે. આ પ્રકારના ભેદનું કથન વૈમાનિકે પર્યન્તના જી વિષે પણ સમજવું. ! ૨ છે
ગતિદંડકમાં ગતિ સમાપન્નક અને અગતિ સમાપન્નકને ભેદથી નારકોના બે પ્રકાર કહ્યા છે. જે જીવે નરકગતિમાં જનારા હોય છે તે જીવોને નરકગતિ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
