________________
सुधा टीका स्था० २ उ० १ सू० १९ नारकादीनां द्वैविध्यनिरूपणम् ३१७ नन्तप्रदेशात्मकोऽमूर्तद्रव्यविशेष इत्यर्थः । तद् द्विविधम्-लोकाकाशम् , अलोकाकाशं चेति । तत्र लोकाकाशम् = धर्माधर्मकालपुद्गलजन्तूनामाधारभूतम् । तद्वि. परीतम्-अलोकाकाशमिति ॥ मू० १८ ॥
लोकालोकभेदेनाकाशद्वैविध्यं प्रोक्तम् । लोकस्तु शरीरशरीरिणां सर्वथाऽऽधारभूत इति नारकादिशरोरिदण्डकेन तच्छरीरमरूपणामाह___मूलम्-जेरइयाणं दो सरीरगा पण्णत्ता, तं जहा--अब्भं. तरगे चेव बाहिरगे चेव । अब्भंतरए कम्मए, बाहिरए वेउविए। एवं देवाणं भाणियवं । पुढविकाइयाणं दो सरीरगा पण्णत्ता, तं जहा--अब्भंतरगे चेव बाहिरगे चेव । अब्भंतरगे कम्मए बाहिरगे ओरालियगे, जाव वणस्सइकाइयाणं । बेइंदियाणं दो सरीरा पण्णत्ता, तं जहा--अब्भंतरए चेव,बाहिरए चेव । अब्भंतरगे कम्मए, अहिमंससोणियबद्धे बाहिरए ओरालिए जाव चउरिदिया।पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं दो सरीरगापण्णत्ता, तं जहा-अब्भंतरगे चेव बाहिरगे चेव, अभंतरगे कम्मए, अटिमंससोणियोहारुछिराबद्ध बाहिरए ओरालिए । मणुस्साणवि एवं चेव । विग्गहगइसमावन्नगाणं नेइयाणं दो सरीरगा पण्णत्ता, तं जहा—तेयए चेव कम्मए चेव, निरंतरं जाव वेमाणियाणं । नेरइयाणं दोहिं ठाणेहिं सरीरुप्पत्ती सिया, तं जहा-रागेण चेव दोसेण चेव जाव वेमाणियाणं । नेरइयाणं दुटाणनिव्वत्तिए सरीरगे पण्णत्ते तं जहा--रागनिव्वत्तिए चेव. जितने भाग में धर्म, अधर्म, काल, पुद्गल और जीव रहते हैं-इन द्रव्यों का जो आधारभूत है-वह लोकाकाश है और इस लोकाकाश से भिन्न जो आकाश है यह अलोकाकाश है ।।सू०१८॥ લોકાકાશ અને (૨) અલકાકાશ. આકાશના જેટલા ભાગમાં ધર્મ, અધર્મ, કાળ, પુદ્ગલ અને જીવ રહે છે–જેટલું આકાશ આ દ્રવ્યોનું આશ્રયસ્થાન છે, એટલા આકાશને લોકાકાશ કહે છે. લેકાકાશથી ભિન્ન એવું જે આકાશ છે તેને અલકાકાશ કહે છે. એ સૂ૦ ૧૮ છે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
