________________
-
-
-
२५४
स्थानाङ्गसूत्रे छाया-द्वाभ्यां स्थानाभ्यामनगारः संपन्नः । अनादिकम् अनवदग्रं दीर्घाद्धं चातुरन्तसंसारकान्तारं व्यतिव्रजति । तद् यथा-विद्यया चैव, चरणेन चैव।।०७॥
टीका-'दोहिं ठाणेहिं ' इत्यादि
द्वाभ्यां स्थानाभ्यां गुणाभ्यां संपन्ना युक्तः अनगार:-नास्त्यगारं गृहं यस्य स तथा साधुरित्यर्थः, अनादिकम् आदिरहितम् , अनवदग्रम् अवदग्रं-पर्यन्तस्तनास्ति यस्य सामान्यजीवापेक्षया तद् अनवदग्रम् अन्तरहितमित्यर्थः, तत् , दीर्घाद्वम्-दीर्घा-अद्धा-कालो यस्य तत्तथा तत्-दीर्घकालिकमित्यर्थः, यद्वा'दीर्घाध्वम्' इतिच्छाया, दीर्घः अध्या-मार्गों यस्मिंस्तद् दीर्घाध्वम् , तत्,
प्रत्याख्यान आदि ज्ञानपूर्वक ही किये जाने पर मोक्ष के साधक होते हैं अतः अब इसी बात को पुष्ट करने के लिये सूत्रकार कहते हैं
"दोहि ठाणेहिं अणगारे संपन्ने" इत्यादि ॥७॥ टीकार्थ-दो स्थानोंसे सम्पन्न अनगार-साधु आदि रहित एवं सामान्य जीय की अपेक्षा अन्तरहित तथा दीर्घाद्धाचाले-दीर्घकालिक अथवा लम्बेमार्गवाले ऐसे इस चातुरन्त संसारकान्तार को विद्या ज्ञान और चरण चारित्र से ही उल्लवित करता है ___ साधु घर रहित होता है इसलिये उसका नाम अनगार है संसार की कोई प्रारम्भावस्था नहीं है इसलिये इसे अनादि कहा गया है अवदन नाम पर्यन्त का है यह पर्यन्त जिसका नहीं है उसका नाम अनवदन है सामान्य जीव की अपेक्षा से ही संसार को अन्तरहित कहा गया है अद्धा नाम कालका है इस संसार का काल दीर्घ है इसलिये
પ્રત્યાખ્યાન આદિ જ્ઞાનપૂર્વક કરવામાં આવે તે જ મેક્ષના સાધક બને છે. એજ વાતને પુષ્ટ કરવાને માટે સૂત્રકાર કહે છે કે
" दोहि ठाणेहिं अणगारे संपन्ने” त्या ॥ ७ ॥
ટકાથ_સ્થાનેથી યુક્ત અણગાર જ અનાદિ (આદિ રહિત), અનન્ત, (સામાન્ય જીવની અપેક્ષાએ અન્ત રહિત) દીર્ઘકાલિન (સામાન્ય જીવની અપેક્ષાએ) અથવા લાંબા પંથવાળા આ ચાતુરન્તસંસાર કાન્તારને (૧) વિદ્યા-જ્ઞાન અને (૨) ચરણ–ચારિત્ર વડે ઓળંગી શકે છે, આ બે સ્થાનની આરાધનાથી જ સંસારને તરી શકાય છે.
સાધુ ઘરરહિત હોય છે, તેથી તેને અણગાર કહ્યો છે. સંસારની કઈ प्रामावस्या नथी, तेथी ने मनाहि ह्यो छे. “ अवदन" अपोटी પર્યન્ત. આ પર્યન્ત-અન્તને જેમાં અભાવ છે તેને અનવદગ્ર કહે છે. સામાન્ય અવની અપેક્ષાએ જ સંસારને અત્તરહિત કહો છે. “અદ્ધા” એટલે કાળ,
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
