________________
समथार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ७ लेपगाथापतिवर्णनम्
मूलम्-तस्स णं लेवस्स गाहावइस्स नालंदाए बाहिरियाए उत्तरपुरस्थिमे दिसीभाए एत्थ णं सेसदविया नामं उदगसाला होत्था। अणेगखंभसयसन्निविटा पासादीया जाव पडिरूवा, तीसे गं सेसदवियाए उदगसालाए उत्तरपुरस्थिमे दिसीमाए, एत्थ णं हथिजामे नामं वणसंडे होत्था, किण्हे वपणओ वणसंडस्त ॥सू० ३॥७०॥
छाया-तस्य खलु लेपस्य गाथापतेर्नालन्दाया बाह्याया उत्तरपौरस्त्ये दिशिभागे अत्र खलु शेषद्रव्या नामोदकशाला आसीत् अनेकस्तम्भशतसत्रिविष्टा मासादिका यावत् प्रतिरूपा। तस्याः, खलु शेषद्रव्याया उदकशालाया उत्तरपौरस्त्ये दिग्मागे अत्र खलु हस्तियामनामा वनखण्ड आसीत्। कृष्णो वर्णको वनषण्डस्य ॥मू०३-७०॥ ___टीका-'तस्स णं लेवस्स' तस्य-पूर्वोक्तसमृद्धयादिगुणगणग्रामविशिष्टस्य खलु लेपस्य 'गाहावइस्स' गाथापतेः 'नालंदाए बाहिरियाए' तादृशगाथापतिस्वामिकाया नालन्दाया बाह्याया नगर्याः, 'उत्तरपुरत्थिमे दिसीमाए' उत्तरपूर्वदिशोरन्तराल विभागे-ईशानकोणे इत्यर्थः। 'एत्थ णं सेसदविया नाम उदगसाला होत्था' अत्र खलु शेषदव्या नाम उदकशाला (मपा) आसीत् । कीरशी सा उदकशाला तामेव विशिनष्टि 'अणेगखभसयसनिविट्ठा' अनेकस्तम्भशतसन्निविष्टा-बहुशतस्तम्भवतीत्यर्थः । 'पासाईया' पासादिका अतिशयिता मनो.
'अभिगत-जीवाजीव के स्वरूपके जानकार था और बाकी अगेकी विस्तृत व्याख्या उपासकदशांग सूत्र की 'अगार धर्म संजीवनी' टीका मे देखनी चाहिए ॥२॥
'तस्सणं लेवस्स' इत्यादि ।
टोकार्थ--पूर्वोक्त गुणों से सम्पन्न लेप गाथापति की नालंदा के उत्तर पूर्व दिशा में-ईशान कोण में 'शेषद्रव्या' नाम की उदकशाला अर्थात् प्याऊ थी। वह उदकशाला सैकड़ों स्तंभों (खं भो) वाली थी, बड़ी ही मनोहर, प्रासादिक और रमणीक थी । उस शेषद्रव्या नामक
અભિગત-જીવ અને અજીવના સ્વરૂપને જાણવાવાળે હતો. આના સિવાય વિશેષ વિવેચન ઉપાસકદશાંગસૂત્રની અગાશસંજીવની ટીકામાં જોઈ લેવું. જાસૂ રા
'तस्स णे लेवस्स' छत्यादि
ટીકાર્થ–પૂર્વોક્ત ગુણોથી યુક્ત લેપ ગાથાપતીની નાલંદાની ઉત્તર પૂર્વ દિશામાં અર્થાત્ ઈશાન કોણમાં “શેષદ્રવ્યા” નામની ઉદકશાળા–અર્થાત “પરબ હતી તે પરબ સેંકડો થાંભલાવાળું હતું. મોટું હતું, અત્યંત મહર હતું,
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : ४