________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ३ आहारपरिक्षानिरूपणम् ३६९ तया यावद् वीजतया विवर्तन्ते, ते जीवास्तेषाप्रध्यारुहयोनिकानामध्यारुहाणां स्नेहमाहारयन्ति, यावदपराण्यपि च खलु तेषामध्पारुहयोनिकानां मूलानां यावद् बीजानां शरीगणि नानावर्णानि यावदाख्यातानि सू०८-२०॥
टीका--'अहावर पुरक्खायं' अथाऽपर पुराख्यातम्, श्रीतीर्थकरेण अध्यारुहवृक्षाणामपरोऽपि प्रकारः कथितः, स च तमें। विशदयन्नाह-तथाहि-'इहेगइया' इहैकतये सच्चाः जीवा भवन्तीति शेषः, 'अज्झारोहजोणिया अज्झारोहसंभग' अध्यारुयोनिका अध्यारुहसम्भवाः 'जार कम्मनियाणेणे' यावत्कर्मनिदानेनकर्सकारणेन 'तत्थ वुक्मा ' तत्र व्युत्क्रमाः 'अज्झारोहजोणिएसु' अध्यारुहयोनिकेषु 'अज्झारोहेसु' आध्यारुहेषु 'मूलत्ताए' मूलतया 'जाव बीयत्ताए विउटुंति' यावद् बीजतया विवतन्ते,-मूलकन्दस्कन्ध शाखाप बालपत्रपुष्पफलबी नान्तस्वरूपेण जायन्ते, 'ते जीवा तेसि' ते जीवा मूलादारभ्य बीजान्ताकारेण जायमानाः, तेषाम्-'अज्झारोहजोणियाण' अध्यारुहयोनिकानाम् अज्झारोहाणं' अध्यारुहाणाम् 'सिणेहमाहारेति' स्नेहम्-स्नेहभाव आहारयन्ति-उपभुञ्जते, 'जाव' यावत् 'अरे वि य णं' अपराण्यपि च खलु 'तेर्सि' तेषाम् 'अज्झारोह. जोणियाण' अध्यारुहयोनिकानाम्, 'मूलाण' मूलानाम् 'जाव' यावत् 'बीयाणे'
'अहावरं पुरक्खाय' इत्यादि ।
टीकार्थ--तीर्थकर भगवान् ने अध्यारूह वृक्षों का एक अन्य प्रकार भी कहो है । उसी को स्पष्ट करते हैं कोई कोई जीव अध्यारूहयोनिक होते हैं, अध्यारूह वृक्षों में ही स्थित रहते हैं और वहीं बढते हैं। वे अपने पूर्व कृत कर्म के अधीन होकर वहां आकृष्ट होते हैं और अध्यारुहयोनिक अध्यारूह वृक्षों के मूल कन्द, स्कन्ध, शाखा, कोपल, पत्र, पुष्प, फल, बीज आदि रूप से उत्पन्न होते हैं । ये मूल कंद आदि के जीव उन अध्यारुयोनिक अध्यारह वनस्पति जीवों के
'अहावरं पुरस्खाय” त्यादि
ટકાથ–તીર્થકર ભગવાને એ અધ્યારૂહ વૃક્ષેને એક બીજા પ્રકાર પણ કહેલ છે. હવે તેને સ્પષ્ટ કરીને બતાવે છે કેઈ કઈ જી અધ્યારૂહ
નિવાળા હોય છે. અધ્યારૂહ વૃક્ષેામાં જ સ્થિત રહે છે. અને અધ્યારૂહવૃક્ષોમાં જ વધે છે. તેઓ પોતાના પૂર્વકૃત કર્મને અધીન થઈને ત્યાં આકૃષ્ટ થાય છે. અને અધ્યારૂહાનિક અધ્યારૂ વૃક્ષેના મૂળ, કંદ, ધ, શાખા-ડાળ, કુંપળ પત્રપાન, પુષ્પ, ફળ બી વિગેરે રૂપથી ઉત્પન્ન થાય છે. આ મૂળ, કંદ, વિગેરેના જીવે તે અધ્યારૂહ નિવાળા અધ્યારૂ વનસ્પતિ જીવોના
श्री सूत्रतांग सूत्र : ४