________________
मयार्थबोधिनी टीका द्वि. थु. अ. १ पुण्डरीकनामाध्ययनम्
२३
रूपं प्रतिरूपं मनोहारिकमलमपश्यत् । तथा स पुरुषः - 'ते तत्य विन्नि पुरिस जाए पास' तान् तत्र त्रीन् पुरुषजातान् पश्यति । 'पहीणे तीरे' प्रहीणांस्तीरात् 'अपत्ते' अपाप्तान् - पद्मरपुण्डरीकपन धिगतान् चतुर्थीहि पुरुषः-स्त्र स्त्र पारिश्रमिकफलाद्विभ्रष्टान् अपाप्तकमलानू तीरादपि भ्रष्टान् तान् त्रीन् तथ भूतान् पश्यति । 'जाब सेयंसि' यावत्सेये पढे 'णिसन्ने' निषण्णान् पङ्के निमग्नान पश्यतीति । 'तए णं से पुरिसे' ततः खलु स पुरुषः 'एवं वयासी' एवं वक्ष्यमाणं वचोऽवादीत्- 'अहो इमे पुरिसा अखेयन्ना' अहो खलु इमे पङ्के मग्नाः त्रयोऽपि पुरुषा अखेदज्ञाः - खेदं सर्वथैवाऽजानन्तः, 'जाव णो मग्गस्स गइपरक्कमण्णू यावन्नो मार्गस्य गपिराक्रमज्ञाः, यं मार्गत्रैलक्षण्यमासाद्य लोकाः स्वामिल पितं साध्यं साधयन्ति तादृशमार्गस्य इमे न ज्ञातारः, अत एवामार्गविशत्और मनोहर कमल को देखा । तीन पुरुषों को भी देखा, जो तार से च्युत हो चुके हैं और कमल तक पहुंच नहीं सके हैं, परन्तु कीचड़ में फंस गए हैं। यह सब देख कर यह चौथा पुरुष इस प्रकार बोलाअहा यह तीनों पुरुष मार्ग संबंधी खेद को नहीं जानते हैं यावत् मार्ग की गति और पराक्रम को भी नहीं जानते हैं। जिस विशिष्ट मार्ग को प्राप्त करके लोग अपने अभीष्ट साध्य को सिद्ध करते हैं, उस मार्ग के ज्ञाता ये नहीं हैं। अतएव मार्ग को न जानने के कारण अपने अभीष्ट को प्राप्त न करते हुए ये कीचड़ में फंस गए दुःख और भुगत रहे हैं । ये पुरुष समझते हैं । कि हम इस पुण्डरीक कमल को उखाड़ कर ले आएंगे, परन्तु यह कमल यों उखाड़ कर नहीं लाया जाता कि जिस प्रकार ये पुरुष मानते हैं, किन्तु मैं मर्द हूं, मार्ग के खेद का ज्ञाता हूं
મનાહર કમળને તેણે જોયું. અને વાવમાં પ્રવેશેલા તે ત્રણે પુરૂષોને પણ જોયા. કે જેઓ નારાથી છુટી ગયેલા છે, અને કમળ સુધી પહેાંચી શકયા નથી. પરંતુ કાદવમાં જ ફસાઇ ગયા છે. આ બધું જોઇને ચેાથેા પુરૂષ આ પ્રમાણે વિચારવા લાગ્યા અહા ! આ ત્રણે પુરૂષો માર્ગ સંબધી બેદને સમજતા નથી. યાવતુ માત્રની ગતિ અને પરાક્રમને પણ જાણતા નથી જે વિશેષ પ્રકારના માને પ્રાપ્ત કરીને લેાકેા પેાતાની ઇચ્છા પ્રમાણેના સાધ્યને સિદ્ધ કરે છે, તે માને જાણનારા આ પુરૂષ નથી, તેથી જ એટલે કે માને ન જાણવાથી પેાતાના ઇચ્છિતને પ્રાપ્ત કર્યાં વિનાજ કાઢવમાં ફસાઈ ગયા છે અને દુ:ખ ભાગવે છે. આ પુરૂષ! સમજે છે કે-ખમે આ વાવમાં રહેલા ઉત્તમ પુડરીક-કમળને ઉખેડીને લઇ આવીશુ. પરંતુ આ કમળ એમ ઉખાડીને લાવી શકાતું નથી, પરંતુ હું' મ છું. માના ખેકને
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૪
