________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. १ पुण्डरीकनामाध्ययनम् रीयं अहमेतत् पद्मवरपुण्डरीकम् 'उन्निवि वस्सामि' उन्निक्षेप्स्यामि, इति प्रतिज्ञ. याऽहमिहाऽऽगतोऽस्मि । 'त्ति कटु' इति कृत्वा इत्थं प्रतिज्ञां कृत्वाऽहमत्राऽऽगतोऽस्मि । कथमेतत् पद्मं सपङ्कजलाज्जलाशयादुद्धरणीयं तत्सर्वं विधिविधानमहं जानामि, अतो मयैतत्कार्य कार्यम् इह बच्चा से पुरिसे अभिक्कमे तं पुक्खरिणि' इत्युक्त्वा स पुरुषोऽभिकामति तां पुष्करिणीम् , 'जावं जावं च णं अभिक्कमेई' यावद् यावच्च सोऽभिक्रामति 'तावं तावं च णं महंते उदए महंते सेए' तावत् तावच्च सः महदुदकं महान् सेयः आगच्छति द्वितीयः पुरुष आत्मश्लाघां कुर्वन् प्रतिक्षिपंश्च पुरुषान्तरं यावत् पुष्करिण्यां पविष्ट एवोत्तमं कमलमानेतुम् , तात्रन्महज्जलं महान्त सेयं समाप्य 'पहीणे तीरं अपत्ते पउमवरपोंडरीय पहीणस्ती. रात् अमाप्तः पद्मवरपुण्डरीकम् , दक्षिणतीराद् भ्रष्टो न च प्राप पावरपुण्डरीकम् ।
इस प्रकार वह अपने आपमें बुद्धि के अतिशय को और कमल को लाने की योग्यता को प्रकट करता हुआ मुस्करा कर आडम्बर के साथ पराकम करता है। वह प्रतिज्ञा करता है कि मैं इस कमल को उखाड कर ले आऊंगा। मैं ऐसी प्रतिज्ञा करके ही यहां आया हूँ। इस जल एवं कीचड से व्याप्त जलाशय से कमल को किस प्रकार निकाल लाना चाहिए, यह सब विधि विधान मैं जानता हूं। अतएव यह कार्य मुझे करना चाहिए। ऐसा कह कर वह पुरुष उन पुष्करिणी में प्रवेश करता है। और ज्यों-ज्यों वह उसमें आगे बढता है त्यो त्यों अधिकाधिक जल और कीचड़ के सामने आता है। वह भी तीर को त्याग देता है
और उस उत्तम कमल तक पहूंच नहीं पाता है। न इधर का रहता है, न उधर का रहता है । अर्थात् न तो दक्षिणी किनारे पर स्थित रहता है
આ પ્રમાણે તે પિતા પોતાનામાં બુદ્ધિના વિશેષપણાને તથા કમળને લાવવાની યોગ્યતાને પ્રગટ કરતો થકે હસીને આડમ્બર પૂર્વક પરાક્રમ કરાવાને તૈયાર છે. તે પ્રતિજ્ઞા કરે છે કે હું આ કમળને ઉખેડીને લઈ આવીશ. હું એવી પ્રતિજ્ઞા કરીને જ અહિયાં આવેલ છું આ પાણી અને કાદવથી વ્યાપ્ત જલાશય-વાવમાંથી કમળને કઈ રીતે બહાર કહાડવું જોઈએ તે સઘળી વિધિ-વિધાન હું જાણું છું. તેથી જ આ કાર્ય મારે કરવું જોઈએ. આ પ્રમાણે કહીને તે પુરૂષ તે વાવમાં પ્રવેશે છે. અને જેમ જેમ તે તેમાં આગળ વધે છે, તેમ તેમ વધારેમાં વધારે પાણી અને કાદવ સામે આવે છે. એ પણ કિનારાને છોડી દે છે, અને તે ઉત્તમ કમળ સુધી પહોંચી શકતો નથી, ન અહિને રહ્યો કે ન ત્યાને અર્થાત તે નતે દક્ષિણના કિનારે
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪
