________________
समवार्थबोधिनी टीका प्र.श्रु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणम् तत्तदित्यर्थः, यद् यत् पदार्थ जातं जीवाजीवादिकम् , तथा मिथ्यात्वाविरति. पमादकषाययोगाः बन्धहेतवः संसारनिदानत्वेनेति, तथा ज्ञानदर्शनचारित्राणि मोक्षमार्गः मोक्षकारणत्वेनेति कथितं तत्तत्सर्व पूर्वाऽपराऽविरोधितया युक्तित्तका भ्यां समुपबृंहिततया च 'सुयक्खाय' स्वाख्यातं-सु सम्यक्-आख्यात व्याख्यातं प्रतिपादित तीर्थ करेण द्वादशविधपरिषदि न तु परतीर्थिकैः, इत्यमविरुद्धं युक्त्युः पेतं चाऽऽख्यातम् । अतो न तत्र स्वाख्यातत्व संभवति । तीर्थकता तु पुनर्यदुक्तं तत्र तत्र जीवाजीचादिकं बन्धकारणं मोक्षकारणं च, तत्सर्वं पूर्वाऽपराऽविरुद्धत्वात्
तीर्थंकर ने जिस जिस जीव या अजीव आदि पदार्थों को जैसा कहा है, मिथ्यात्व अविरति प्रमाद कषाय और योग इन बन्ध के कारणों को संसार का कारण कहा है, सम्यग्ज्ञान दर्शनचारित्र और तप को मोक्ष का मार्ग कहा है। कहा भीहै
नाणं च दंसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा। एस मग्गत्ति पनत्तो, जिणेहिं वरदंसिहि ॥
'उत्तराध्ययन सूत्र अ० २८ गा, २, वह सब पूर्वापर अविरुद्ध होने से तथा युक्ति और तर्क से पुष्ट होने से स्वारुपात है। तीर्थंकर ने बारह प्रकार की परिषद् में उसका सुन्दर व्याख्यान किया है । परतीथिकों ने इस प्रकार पूर्वापर अविरुद्ध एवं युक्तिसंगत कथन नहीं किया है। अतएव वहां स्वाख्यातता का संभव नहीं है। तीर्थंकरों ने जीव अजीव बन्ध के कारण और मोक्ष
તીર્થકરે જે જે જીવ અથવા અજીવ વિગેરે પદાર્થોને જે પ્રમાણે કહ્યા छ, मिथ्यात्व, मविति, प्रभात, पाय भने य:॥ मा मधाना रणाने संसा. રનું કારણ કરેલ છે, સમ્યકૂજ્ઞાન સમ્યક્દર્શન સમ્યકૂચારિત્ર અને સમ્યક્તપને મોક્ષનું સાધન કહેલ છે. કહ્યું પણ છે કે
नाणं च दसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा। एस मग्गत्ति पन्नत्तो, जिणेहि वरदसिहि ॥
उत्तराध्ययन सू. स. २८ गा. २ આ સર્વ પૂર્વ પર અવિરૂદ્ધ હોવાથી તથા યુક્તિ અને તર્કથી પુષ્ટ હોવાથી વિખ્યાત છે, તીર્થકરે બાર પ્રકારની પરિષદામાં તેનું સુંદર વ્યાખ્યાન કરેલ છે. પરતીર્થિકોએ આ રીતે પૂર્વાપર અવિરૂદ્ધ અને યુક્તિ સંગત કથન કરેલ નથી એથી જ ત્યાં સ્વાખ્યાત પણ સંભવ નથી તીર્થકરેએ જીવ
श्री सूत्रतांग सूत्र : 3
