________________
समयार्थबोधिनी टाका प्र. शु. अ. १४ ग्रन्थस्वरूपनिरूपणम्
४७५
सर्वज्ञभाषितम् 'समाहिं' समाधिम् - सम्यग्ज्ञानदर्शनचारित्राम् ' भासिउँ' भाषितुम्, जानाति प्ररूपयितुं शक्नोतीत्यर्थः । साधुः सर्वज्ञोक्तागमस्याऽभ्यासं कुर्वन् तदुपदिष्टोपदेशानुसारिवचनमेव वदेत् । स च तदीयमर्यादामतिक्रम्य नाति वदेत्, सम्यग्दृष्टिमान् सत् कथमपि सम्यग्दर्शनं न दुषयेत् । य एवमुपदेष्टुं जानाति, स एव सर्वोक्तभावसमाधि भाषितुं जानातीति भावः ॥ २५ ॥ मूलम् - अलूसए णो पंच्छन्न भासी णो सुत्तमत्थं च कॅरेज्ज ताई । सत्तारभत्ती अणुवीर्यवायं सुंयं च सम्मं पडिवाययति ॥२६॥ छाया -- अलूषये नो प्रच्छन्नभाषी, नो सत्रमर्थं च कुर्यात् त्रायी । शास्तृभक्ताऽनुविचिन्त्य वादं श्रुतं च सम्यक् प्रतिपादयेत् ||२६|| रण में सम्यक्त्व स्थिर हो सके और संशय आदि दोष उत्पन्न न हों । जो इस प्रकार भाषण करता है वही सर्वज्ञ कथित सम्यग्ज्ञानदर्शन चारित्र तप रूप समाधि का प्ररूपण करना जानता है । वही समाधि की प्ररूपणा करने में समर्थ हो सकता है ।
तात्पर्य यह है कि साधु सर्वज्ञोक्त आगम का अभ्यास करता हुआ, आगम के उपदेश के अनुसार ही वचनों का प्रयोग करे । वह मर्यादा का उल्लंघन करके भाषण न करे। किसी भी प्रकार सम्यग्दर्शन को दूषित न करे। जो ऐसा उपदेश करना जानता है, वही सर्वज्ञोक्त समाधि का उपदेश करना जानता है || २५॥
'अलूस' इत्यादि ।
शब्दार्थ - 'अलसए - अलबकः साधु आगम के अर्थ को दूषित સાંભળનારાના અંતઃકરણમાં સમ્યક્ત્વ સ્થિર થઈ શકે. અને સ ંશય વિગેરે દાષા ઉત્પન્ન ન થાય આ રીતે જે ઉપદેશ આપે છે, એજ સર્વજ્ઞ કથિત સમ્યફ઼જ્ઞાન સમ્યગ્દર્શન સમ્યકૂચારિત્ર અને સમ્યકૃતપ રૂપ સમાધિની પ્રરૂપણા કરવાનું જાણે છે. એજ સમાધિની પ્રરૂપણા કરવામાં સમથ થઈ શકે છે.
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે—સાધુ સર્વજ્ઞ કથિત આગમના અભ્યાસ કરતા થકા આગમના ઉપદેશ પ્રમાણે જ વચનાના પ્રયોગ કરે. તે મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરીને ભાષણ ન કરે. કોઈ પણ પ્રકારથી સમ્યક્ દનને દોષ યુક્ત ન ખનાવે. આ પ્રમાણે જે ઉપદેશ કરવાને જાણે છે. એજ સજ્ઞ પ્રણીત સમાધિના ઉપદેશ કરી શકે છે. ારપા
'अलूसए' इत्यादि
शम्हार्थ- 'अलूसए - अलूषकः' साधु मागभना अर्थने इषित उश्नार न
श्री सूत्र तांग सूत्र : 3
