________________
३४८
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
टीका- 'जे' यः कोऽपि 'जायए' जात्या 'माहणे' ब्राह्मणो भवति 'वा' वा - अथवा 'खत्तिए' क्षत्रियः - इक्ष्वाकुवंशीयः, क्षत्रियभेदं दर्शयति- 'तह' तथा 'उग्गपुते' उग्रपुत्रः 'लेच्छई' लेच्छको वा क्षत्रियजातिविशेषा इमे सर्वेऽपि 'जे' यः 'प' प्रवजितः - गृहीतसंयमः ' परदत्त भोई' परदत्तभोजी परै:- गृहस्थैः प्रदतं निर्दोषं पिण्डं भोक्तुं शीलं यस्य स तथा - संयमानुष्ठानशीलः 'गोत्ते' गोत्रे - वंशे 'माणबद्धे' मानवद्धेऽभिमानस्थानभूते समुत्पन्नः । 'ण थन्मई' न स्त नाति स्तम्भं गर्व न कुर्यात् इति । सर्वलोकमान्योऽपि दीक्षामादाय भिक्षार्थ, मितस्ततो व्रजन् कथं हास्यास्पदं जायेयमिति मदम् ग्लानिं न कुर्यादिति ।
यो ब्राह्मणः क्षत्रिय उग्रपुत्रो लेच्छवंशीयो वा परेषां वृत्तिदोऽधुना दीक्षा. मादाय मिक्षार्थ मन्यदीयभवनमटन् स्वोच्चगोत्रसहजन्मानं मदं न करोति स एव सर्वज्ञमार्गानुगामी इति भावार्थ: ॥ १० ॥
टीकार्थ- जो जाति से ब्राह्मण क्षत्रिय इक्ष्वाकुवंशीय या उग्रवंशीय लिच्छविवंशीय दीक्षित हुआ है और पराये दिये हुए आहार को ग्रहण करता है । अर्थात् भिक्षा पर निर्वाह करता है और अभिमान नहीं करे, अर्थात् सर्वलोक मान्य होकर भी दीक्षा ग्रहण करके भिक्षा के लिए इधर उधर परिभ्रमण करता हुआ 'मैं हास्यास्पद होगा' इस प्रकार का मद या ग्लानि न करे ।
तात्पर्य यह है - जो ब्रह्मण, क्षत्रिय, उग्रपुत्र या लिच्छविवंश में उत्पन्न हुआ पुरुष पहले दूसरों को आजीविका देता था, अब दीक्षित होकर भिक्षा के लिए दूसरों के घरों में जाता हुआ अपने जन्मवंश का
ટીકા જે જાતિથી બ્રાહ્મણુ ક્ષત્રીય, ઇક્ષ્વાકુ વશવાળા અથવા ઉગ્ર વશમાં ઉત્પન્ન થયેલ કે લિચ્છવી વંશમા ઉત્પન્ન થયેલ દીક્ષિત થયેલ હાય, અને ખીજાએ આપેલ આહાર ગ્ર ુછુ કરે છે, અર્થાત્ ભિક્ષા પર નિર્વાહ કરે છે, અને અભિમાનને ચેાગ્ય કુળમાં ઉત્પન્ન થઈને પણ અભિમાન ન કરે, અર્થાત્ સ લેકમાન્ય હૈાવા છતાં પણ દીક્ષા ગ્રહણ કરીને ભિક્ષા માટે આમ તેમ ભ્રમણ કરતા થકા ‘હું હાસ્યાસ્પદ થઇશ આ રીતના માઁ અથવા ગ્લાનિ ન કરે.
६.
કહેવાનું તાપય એ છે કે જે બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, ઉગ્રપુત્ર અથવા લિ વીવ'શમાં ઉત્પન્ન થયેલ પુરૂષ પહેલાં ખીજાઓને આજીવિકા આપતા હતા, અને હવે દીક્ષિત થયા પછી ભિક્ષા માટે બીજાઓના ધરામાં જતાં પેાતાના
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૩
