________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १२ समवसरणस्वरूपनिरूपणम् २९९ यता:-यतनावन्तः (विषणमंति) विष्णमन्ति-संयमानुष्ठाने नम्री भवन्ति (य) च तथा (एगे) एके-केचनाऽल्पसचाः (विण्णत्तिधीरा) विज्ञप्तिधीरा:-ज्ञान धीराः संयमज्ञानमात्रसन्तोषिताः (हवंति) भवन्ति किन्तु संयमानुष्ठानं क्रियया नाचरन्तीति ॥१७॥ ____टीका-'ते' ते-प्रत्यक्षज्ञानिनो विदितवेधा वा तीर्थकरगणधरादयः 'दुगुछमाणा' जुगुप्समानाः पापं कर्म निन्दन्तः सन्तः 'भूयाहिसंकाई' भूताभिशङ्कया-त्रसस्थावरपाण्युपमर्दशङ्कया 'णे' नैव 'कुव्वंति' कुर्वन्ति-न स्वयं प्राणातिपातायष्टादशपापस्थानानि समाचरन्ति 'न कारवंति' न कारयन्ति नान्यं तदाचरणार्थ प्रेरयन्ति उपलक्षणात् पापस्थानानि समाचरन्त मन्यं नानुमोदयन्ति किन्तु ते 'धीरा' धीराः परीषहोपसर्गरचलनशीलाः 'सया' सदा निरन्तरम् 'जया' यता:धीर पुरुष निरन्तर यतनावान् होते हैं और संयम के अनुष्ठान में नम्र होते हैं । किन्तु कोई कोई सत्वहीन अन्यदर्शनी ज्ञानशूर ही होते हैं, संयम के ज्ञान में तो कुशल होते हैं पर उसका आचरण नहीं करते।१७।
टीकार्थ-वे प्रत्यक्षज्ञानी या जानने योग्य पदार्थों को जानने वाले परोक्षज्ञानी तीर्थ कर गणधर आदि पापकर्म की दुगुंछा-निषेध करते हैं । त्रस और स्थावर जीवों के उपमर्दन (विराधना) की आशंका से न स्वयं हिंसा आदि अठारह पापस्थानों का सेवन करते हैं, न दूसरों को सेवन करने की प्रेरणा करते हैं और (उपलक्षण से) न पापस्थानों का सेवन करने वाले का अनुमोदन ही करते हैं । वे धीर पुरुष परीषहों और उपसगों से चलायमान न होते हुए निरन्तर यतनावान होते हैं મદના પણ કરતા નથી. એવા તે ધીર પુરૂષ હમેશાં યતનાવાનું રહે છે, તેમજ સંયમના અનુષ્ઠાનમાં નમ્ર હોય છે. પરંતુ કોઈ કાઈ સવ વગરના અન્ય દર્શનવાળા જ્ઞાન સૂરજ હોય છે. સંયમના જ્ઞાનમાં તે તેઓ કુશળ હોય છે. પરંતુ તેઓ તેનું આચરણ કરતા નથી, ૧ળા
ટીકાથ–તે પ્રત્યક્ષ જ્ઞાની અથવા જાણવા પદાર્થને જાણવાવાળાએ પક્ષ જ્ઞાનો તીર્થકર ગણષર વિગેરે પાપકર્મની ગુંછા-નિષેધ ४रे थे, उस भने २०१२ ७वाना ७५भईन (विराधना) नी PRAथी २१यહિંસા વિગેરે અઢાર પ્રકારના પાપ સ્થાનેનું સેવન કરતા નથી. તથા બીજએને તેનું સેવન કરવાથી પ્રેરણા કરતા નથી, અને (ઉપલક્ષણથી) પાપસ્થાનેનું સેવન કરવાવાળાનું અનુમોદન કરતા નથી. તે ધીર પુરૂષે પરીષહ અને ઉપસર્ગથી ચલાયમાન ન થતા હમેશાં યતનાવાનું રહે છે. અને વિનય
श्री सूत्रतांग सूत्र : 3
