________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम् १८९ __ अन्वयार्थ:---(भूयाई च समारम्म) भूतानि-पाणिनश्च समारभ्य-संरम्भसमारम्भारम्भैः समुपताप्य (तं) तम्-साधुम् (उदिस्सा य जं कडं) उद्दिश्य च साध्वर्थ यत् आहारादिकं कृतमुपकल्पितम् (तारिसं अन्नपाणं) तादृशमन्नपानम् (सुसंजए न गिण्हेज्जा) सुसंयतः-संयमयतनावान् न गृह्णीयादिति ॥१४॥
टीका-'भूयाई भूतानि-त्रिकालवर्तीनि जीवजातानि समारम' समारभ्यसंरम्भसमारम्भारम्भैः षड्जीवनिकायं विराध्य, तथा 'तमुहिस्सा य' तं-साधुमुद्दिश्य च 'जं कडं' यत्कृतम्-साध्वर्थ यत् परिकल्पितम्-आधार्मिकम् ‘सुसंजए' सुसंयतः-संयमयतनावान् 'तारिसं' तादृशम्-आधार्मिकम् 'अनपाण' अन्नपानम् 'ण गिण्हेज्जा' न गृह्णीयात् । एवं कृते सति-संयममार्गोऽनुपालितो भवतीति । भूतानि परिपीडय साध्वयं वा कृतं यदन्नपानादिकम् तन्न गृह्णीयात् इति भावः ॥१४॥ ____ अन्वयार्थ--जो आहार आदि प्राणियों का आरंभ समारंभ करके या उनको परिताप पहुंचा कर तैयार किया गया है अथवा जो साधु को उद्देश्य करके बनाया गया है, उस अन्नपानी आदि को संयमवान् साधु ग्रहण न करे ॥१४॥
टीकार्थ--त्रिकाल में विद्यमान रहने के कारण जीव को भूत कहते हैं। उन भूतों का आरंभ समारंभ करके अर्थात् षट्काय के जीवों की विराधना करके तथा साधु को उद्देश्य करके जो बनाया गया हो, उस आहारादि को संयमवान् साधु अंगीकार न करे । ऐसा करने से ही संयममार्ग का पालन होता है। ___ आशय यह है कि साधु के लिए छहकाय के जीवों की विराधना
અન્વયાર્થ–જે આહાર વિગેરે પ્રાણિને આરંભ સમારંભ કરીને અથવા તેમને પીડા પહોંચાડીને તૈયાર કરવામાં આવ્યો હોય અથવા જે આહાર સાધુને ઉદ્દેશીને બનાવેલ હોય એવા અન્નપાણીને સંયમી સાધુએ ગ્રહણ ન કર ૧૪
ટીકાથ--ત્રણે કાળમાં વિદ્યમાનું રહેવાના કારણે જીવને ભૂત કહેવામાં આવે છે, તે ભૂતને આરંભ સમારંભ કરીને અર્થાત્ ષકાયના જીવોની વિરાધના કરીને તથા સાધુને ઉદ્દેશીને જે આહાર વિગેરે બનાવેલ હોય તે આહાર વિગેરેને સંયમવાનું સાધુ સ્વીકાર ન કરે. તેમ કરવાથી જ સંયમ માર્ગનું પાલન થાય છે.
કહેવાને આશય એ છે કે–સાધુના માટે છ કાયના જીની વિરા
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : 3
