________________
१२४
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
assोधनः- क्रोधमानमायालोभरहितः सत्यरतः तपस्वी तपोनिष्ठ एष एव प्रमोक्षोऽमृषा सत्यो वरः प्रधानश्वेति ॥ १२ ॥
टीका - किं च-मोक्षमपेक्षमाणः साधुः 'एगत्तमेयं' एकत्वमेतद् असहायत्वम् 'अभिपत्याएन्जा' अभिप्रार्थयेत् । अयं भावः अहमेक एव नास्ति कचिदम्यः सहायकोऽस्मिन् संसारे जन्मजरामरणसङ्कुले भयत्राता, इत्येवं रूपेणाऽध्यबसायी भवेत् । उक्तश्व
'गो मे सासओ अप्पा, णाणदंसण संजुओ | सेसा मे बाहिरा भावा, सव्वे संजोगलक्खण | ' ॥ १ ॥ ॥ छाया - एको मे शाश्वत आत्मा, ज्ञानदर्शनसंयुतः । शेषा मे बाह्याभावा', सर्वे संयोगलक्षणा इति ॥ १ ॥ ज्ञानदर्शन संयुक्त एक एव ममात्मा शाश्वतोऽव्ययो नित्यः तदन्ये सर्वेऽपि कलत्रपुत्रादिधनधान्यहिरण्यसुवर्णादिका भावाः कर्मद्वारा प्राप्ता अनित्या कोष मान माया लोभ से रहित, सत्य में तत्पर और तप में निष्ठ है, वही सब से प्रधान है ||२२||
टीकार्थ- - मोक्षाभिलाषी साधु एकत्व भावना भावे अर्थात् ऐसा चिन्तन करे कि मैं एकाकी (अकेला हूँ । दूसरा कोई भी मेरा सहायक नहीं है। जन्म जरा और मरण से व्याप्त इस संसार में कोई भी भय से त्राण (रक्षक) करने वाला नहीं है । कहा भी है- 'एगो मे सासओ अप्पा' इत्यादि ।
-
'ज्ञान और दर्शन से सम्पन्न एक मेरा आत्मा ही शाश्वत है । आत्मा के अतिरिक्त सभी पदार्थ कलत्र, पुत्र, धन, धान्य, हिरण्य,
ક્રોધ, માન માયા, અને લાભથી રહિત થઈને સત્યમાં તત્પર અને તપમાં નિષ્ઠા યુક્ત હોય છે તેજ સૌથી પ્રધાન કહેવાય છે. ૧૨૫
ટીકા”—માક્ષની ઈચ્છા વાળા સાધુએ એકલાપણાની ભાવનાને સ્વીકાર કરવા અર્થાત્ એવા જ વિચાર કરે કેહું એકાકી અર્થાત્ એકલે. ખીન્ને કેાઇ પશુ મારા સહાયક નથી. જન્મ, જરા (વૃદ્ધાવસ્થા) અને મરણુથી વ્યાપ્ત એવા આ સંસારમાં કાઇ પણ ભયથી રક્ષણુ કરવાવાળું નથી. કહ્યું पछे --'एमो मे सासओ अप्पा' इत्याहि
જ્ઞાન અને દર્શનથી યુક્ત એક મારા આત્મા જ શાશ્વત છે. આત્મા सिवाय सघना पहार्थी भेटले स्त्री, पुत्र, धन, धान्य (मनान) हिरएय, સ્ત્ર (ચાંદી) ક્ષેત્રટે પાતાનુ શરીર પણ કર્માંથી જ પ્રાપ્ત થયેલ છે. આ
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૩