________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. शु. अ. ८ उ. १ वीर्यस्वरूपनिरूपणम् ६९३ मूलम्-पाणे य गाइवाएजा अदिन्नं पि य गादए।
सादियं णे मुंसं बूां एस धम्मे बुसीमओ॥१९॥ छाया--प्राणांश्च नातिपातयेत् अदत्तमपि च नाऽऽददीत ।
सादिकं न मृषा ब्रूया देष धमों वृषिमतः ॥१९॥ अन्वयार्थ:-'पाणे य णाइवारज्जा) प्राणान् षविधजीवनिकायान् नाति पातयेत्-न विराधयेत् (अभिन्न पि य णादए) च पुनः अदत्तमपि नाददीत-परे गादत्तं दन्तशोधनमात्रमपि न गृह्णीयात् (सादियं मुसं ण वूया) सादिकं मायाँ कुत्या मृषा न ब्रूयात् (वुतीमओ एस धम्मे) वृषिमतः-संयमिनः तीर्थकरस्य वा प्राकनिदिष्टो धर्मः श्रुत वारित्ररूप इति ॥१९॥ ज्ञानी पुरुष सुख भोग आदि की अभिलाषा न करे। तथा क्रोधादि कषायों को त्याग कर सदैव समभाव के ही अनुष्ठान में तत्पर रहे ।१८। 'पाणे य णाइधाएज्जा' इत्यादि।
शब्दार्थ-'पाणे य णाहवाएज्जा-प्राणान् नातिपातयेत्' प्राणियों का घात न करे 'अदिन्नं पि य णादए-अदत्तमपि च नाऽऽददीत' न दी हुई चीज न लेवें 'सादियं मुसं ण बूया-सादिकं भृषा न ब्रूयात्' माया करके मिथ्या न बोले 'वुसीमओ एस धम्मे-वश्यस्य एषः धर्मः' जितेन्द्रिय पुरुषको यही धर्म है ॥१९॥
अन्वयार्थ-प्राणियों की हिंसा नहीं करनी चाहिए, अदत्तादान अर्थात् पर के द्वारा विना दिये हुए तृणमात्र भी नहीं ग्रहण करना વિચાર કરીને જ્ઞાની પુરૂષે સુખ લેગ વિગેરેની ઈચ્છા કરવી નહીં. તથા ક્રોધ, માન માયા અને લેભનો ત્યાગ કરીને હરહંમેશા સમભાવના અનુષ્ઠાનમાં તત્પર રહેવું જોઈએ. ૧૮
'पाणे य णाइवाएज्जा' त्यादि
शहाथ-पाणे य नाइवाएज्जा-प्राणान् नातिपातयेत्' प्रायोन। धात न ४२ ‘अदिन्नं पि य णादए-अदत्तमपि च नाऽऽददीत' माया विनानी या न 'सादियं मुसं ण बूया-सादिकं मृषा न ब्रूय त्' भाया ४शन पुन मासे 'बुसीमओ एस धम्से-वश्यस्य एषःधर्म' तन्द्रिय पनी ये धम छे. ॥१ला
અન્વયાર્થ–માણીની હિંસા કરવી ન જોઈએ. અદત્તાદાન–અર્થાત્ અન્યદ્વારા આપ્યા વિના એક તૃણમાત્ર પણ લેવું ન જોઈએ. માયા કરીને
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
