________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. २ अनुकुलोपसर्गनिरूपणम्
४९
ha
iDURI
टीका-'ताय' हे तात ! 'मायरं पियर मातरं पितर-मातरं जननीं पितरं जनकम् पोस' पोषय अनादिभिः सेवय शुश्रूषया च सेवां कुरु । एवं कृते सति, तब 'लोए' लोकः इह लोकः (एष लोकः) परलोकश्च सम्यक् साधितः 'भविस्सई' भविष्यति । इह परत्र उभयस्मिन् लोके विशिष्ट स्थानं तव भविष्यति । 'एवं' एवम् इदमेव 'खु' खलु-निश्चयेन 'लोइयं लौकिकं लोकाचारो विद्यते, यदुत 'मायरं' मातरं पितरं च 'पालंति' पालयंति । अयमेव च लौकिको मार्गः यदुतमातापित्रोः वृद्धयोः परिपालनमिति ॥४॥ मूलम्-उत्तरा महसल्लावा पुत्ता ते ताय खुडडुया।
भारिया ते णवा ताय मा सा अन्नंजण गमे।।५॥ छाया-उत्तरा मधुरालापाः पुत्रास्ते तात ! क्षुद्रका ।
भार्या तेहि नवा तात ! मा सा ऽन्यं जनं गच्छेत् ॥५॥ है। जो माता पिता का पालन सेवा शुश्रूषा करते हैं, उन्हीं का लोक सुधरता है ॥४॥ _ टीकार्थ-हे पुत्र! माता और पिता को अन्न आदि के द्वारा पाले और उनकी सेवा करो। ऐसा करने से तुम्हारा इह लोक भी सुधरेगा और परलोक भी सुधरेगा ! तुम्हारा इस लोक में और परलोक में विशिष्ट स्थान होगा। यही निश्चय से लोक की रीति है कि वृद्ध जननी और जनक की सेवा की जाय ॥४॥
शब्दार्थ-'ताय-तात' हे तात ! 'ते पुत्ता-ते पुत्रा' तुम्हारे पुत्र 'उत्तरा-उत्तराः' उत्तरोत्तर जन्में हुये 'महुरुल्लावा-मधुरालपाः' मधुर આવે છે. જે પુત્ર માતા-પિતાનું પાલન-પોષણ અને સેવા શુશ્રુષા કરે છે, તેને જ આ લેક અને પરલોક સુધરી જાય છે. એક
સંયમના માર્ગેથી સાધુને વિચલિત કરવા માટે તેના માતા-પિતા આદિ સંસારી સગાંઓ તેને આ પ્રમાણે કહે છે-“હે પુત્ર ! માતા અને પિતાનું પાલન-પોષણ અને સેવા કરવાનું તારું કર્તવ્ય છે. એવું કરવાથી તારો આ લોક પણ સુધરી જશે અને પરલોક પણ સુધરશે, આ લોક અને પરલોકમાં તને વિશિષ્ટ સ્થાન પ્રાપ્ત થશે. સંસારને એજ સાચો વહેવાર છે કે વૃદ્ધ માતા-પિતાની સેવા કરવામાં આવે. આ પ્રકારની તારી ફરજ અદા નહી કરવાથી તારો–આ લેક અને પરલોક, બન્ને બગડશે” ગાથા કા
शहाथ-'ताय-तात' 3 तात! 'ते पुत्ता-ते पुत्राः' तभा पुत्र 'उत्तरा -उत्तराः' उत्तरोत्तर सन्भत छे 'महुरुल्लावा-मधुरालपाः' मधु२ माता
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
