________________
५६२
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
समुद्रं वा प्रविशसि तथापि कृतकर्मणः भोगमन्तरेण मुक्तिर्न भवति अतः कर्मवन्धनसमये एव विवेको विधेयः ॥४॥
सामान्यतः कुशलान् प्रदर्श्य, अतः परं शास्त्रकारः पाषण्डिकानधिकृत्य प्रतिपादयति- 'जे माय' इत्यादि ।
मूलम् - जे मायरं पियरं च हिच्चा समणवए अगणिं समारभिज्जा । अहाहु से लोए कुसीलधम्मं भूयाई जे हिंसइ आयसाते ॥५॥ छाया - यो मातरं वा पितरं च हित्वा श्रमणवतेऽग्नि समारभेते ।
अथाहुः स लोके कुशीलधर्मा भूतानि यो हिनस्ति आत्मशाते ||५|| पा सकेगा ? यहाँ तक कि अगर तू आत्मघात कर लेगा तो भी पूर्वकृत कर्म तेरा पीछा नही छोड़ेंगे ॥ २ ॥
तात्पर्य यह है कि कर्म उदय होने पर तू आर्त्तध्यान करता है, उदास होता है, अनमना होता है, किन्तु पूर्वोपार्जित कर्म आर्तध्यान से क्या छूट जाएँगे ? कर्म से छुटकारा पाना है तो कर्म के फल भोगने के समय समभाव का अवलम्बन कर। समता भाव के लोकोत्तर है । रसायन के सेवन से ही कर्मव्याधि से मुक्त हो सकता है। अतएव अपने विवेक को जाग्रत् कर और दुष्कृत करना त्याग दे । पाताल, अटवी या किसी भी सुरक्षित समझे जाने वाले स्थान में जाकर छिप जाने पर भी किये कर्म को भोगे बिना मुक्ति नहीं हो सकती । इस कारण कर्म करते समय ही विवेक का अवलम्बन करना उचित है || ४ ||
પણ તે કમ તને છેાડવાનું નથી. તે કનુ ફળ ભોગવ્યા પિના તારા છુટકારા થવાના નથી. અરે ! તું આત્મઘાત કરીને તેમાંથી છુટવાના પ્રયત્ન કરીશ, તે પણ પૂર્વકૃત કમ તારા પીછા છેડવાનુ નથી.' ારા
તાત્પ એ છે કે કમાઁ ઉદયમાં આવે, ત્યારે તું આ ધ્યાન કરે છે, ઉદાસ થાય છે, ચિન્તા કરે છે, પરન્તુ શુ પૂર્વપાર્જિત ક આત્ત ધ્યાન કરવાથી છૂટે છે ખરુ ? જો કર્મીમાંથી છુટકારો મેળવવા હાય, તે કર્મોનું મૂળ ભાગવતી વખતે સમભાવનુ અવલ મન લે, સમતાભાવરૂપ લેાકેાત્તર રસાયનના સેવનથી જ તુ' કન્યાધિમાંથી મુક્ત થઈ શકીશ. તેથી તું જરા વિવેક બુદ્ધિને જાગ્રત કર, અને દુષ્કૃત્યા કરવાનુ છેાડી દે. પાતાળ, ાટવી આદિ કોઈ પણ સુરક્ષિત ગણાતાં સ્થાનામાં જઈને છુપાઈ જવા છતાં પણ કૃતકર્માંનુ ફળ ભેાગળ્યા વિના છુટકારો થવાને નથી. આ કારણે કમ કરતી વખતે જ વિવેકનું અવલં ખન લેવુ', એજ ઉચિત છે. ગાથાકા
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
