________________
समयार्थचोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ७ उ.१ कुशीलयतां दोषनिरूपणम् ५५७ इत्थंभूतो विवेकविकलः, बालेवाल इय बालः यस्यामे केन्द्रियादिषु यत् माणिउपमर्दकारिकर्म 'कुव्य' करोति, स तेनैव कुत्सितकर्मणा 'मिज्जई' म्रियते -हिंस्यते । यद्या-तेनैव कर्मणा म्रियते खड्गादिना परिच्छिद्यते । एकेन्द्रियादिकजीयविनाशकारी, तारवेय जातिषु जायते म्रियते च। तदनु सस्थायरादिषु बहुशः उत्वद्य तत्रैव चतुर्गतिषु जन्ममरणं करोति न संपारपारमेति ॥३॥ ___ क्रूरकर्मकारिणः स्थिति वर्णयति-'अस्सिंच लोए' इत्यादि। मूलम्-अस्सिंच लोए अदुवा परत्था सयग्गसो वा तह अन्नहा था।
संसारमावन्न परं परं ते बंधति वेदंति य दुनियाणि॥४॥ छाया-अस्मिश्च लोके अथवा परस्तात शताग्रशो वा तथा अन्यथा था।
___ संसारमापन्नाः परं परंते बध्नन्ति वेदयन्ति च दुर्नी तानि ॥४॥ शय क्रूर कर्म करने वाला यह अज्ञानी जीव अपने ही किये कुकृत्यों से (पापों से) मारा जाता है।
तात्पर्य यह है कि जो जीव जिस एकेन्द्रिय आदि के जीवों का घात करता है वह उसी जाति में उत्पन्न होकर घात को पाता है मारा जाता है। तत्पश्चात त्रस और स्थायगों में चारवार उत्पन्न होकर जन्म मरण करता रहता है । ऐसा हिंसक जीव संसार से पार नहीं हो पाता।।
क्रूर कर्म करने वाले की स्थिति का वर्णन करते हुए कहते हैं'अस्सि च लोए' इत्यादि।
शब्दार्थ-'अस्सि च लोए अदुवा परस्था-अस्मि श्च लोके अथवा परस्तात' इसलोक में अथवा परलोक में ये कर्म अपना फल देते કતે રહે છે. અતિશય ફૂર કર્મો કરનારા અજ્ઞાની છ પિતે કરેલાં કફયોને કારણે દંડિત થાય છે (છેદન, ભેદન, માર, ફૂટ આદિ વેદનાઓ સહન કર્યા अरे छे) अथवा थाया ३ छ.
તાત્પર્ય એ છે કે જે જીવ એકેન્દ્રિય આદિ જીવોની હત્યા કરે છે, તે જીવ એજ જાતિમાં ઉત્પન્ન થઈને પિતાનો ઘાત થતો અથવા પિતાની હત્યા થવાને અનુભવ કરે છે. ત્યાર બાદ ત્યાંથી મારીને ત્રસ અને સ્થાવરોમાં વાર વાર ઉત્પન્ન થઈને જન્મમરણ કરતે રહે છે. એવો હિંસક જીવ સંસારને પાર કરી શકતા નથી. ગાથા ૩
ફૂર કમ કરનાર જીવની કેવી હાલત થાય છે, તેનું વર્ણન કરતા સૂત્ર ७२ छ -'अस्सि चलाए' त्याहि
Aven- 'अस्सि च लोए अदुवा परत्था-अस्मिंश्च लोके अथवा परस्तात' આ લેકમાં અથવા પરલોકમાં એકમ પિતાનું ફળ કરનારને આપે છે.
શ્રી સૂત્ર કતાંગ સૂત્ર : ૨
