________________
E
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
इत्यर्थः । (अणाऊ ) अनायुः न विद्यते चतुर्विधमपि नरामरनारकतियैचायुर्यस्य सोsनायुः, कर्मबीजानां विनाशेन पुनरुत्पत्तेरभावात् । भगवान् महावीरः सकलपदार्थानां द्रष्टा केवली च । मूलोत्तरगुणाभ्यां विशुद्धचा स्त्रिपालकोऽतिधीर तथा स्थितात्मा । सर्वेभ्योऽपि उत्तमो विद्वान बाह्याभ्यन्तरग्रन्थिरहितो निर्भयः आयुरहित श्रासीदित्यर्थः ॥ ५ ॥
मूलम् -' से भूइपपणे अणिएं अचारी ओहंतरे धीरे अनंत चक्खू । अणुत्तरे तप्पइ सूरिए व, वेंइरोयणिदेव तैमं पगासे ' ॥ ६॥ छाया - सभूति यज्ञोऽनिकेतचारी ओघन्तरो धीरोऽनन्तचक्षुः । अनुत्तरं तपति सूर्य इव वैरोचनेन्द्र इव तमः प्रकाशयति ॥ ६ ॥
रहित होने के कारण समस्त भयों से रहित थे। चारों प्रकार की आयु से मुक्त थे, क्योंकि कर्म बीज का उन्मूलन कर चुके थे, अतएव उनका पुनः जन्म होना संभावित नहीं था ।
आशय यह है कि भगवान् महावीर सकल पदार्थों के द्रष्टा केवली थे । मूल और उत्तर गुणों से विशुद्ध चारित्र के पालक थे, अत्यन्त धीर तथा स्थितात्मा थे। सब से उत्तम ज्ञानी, बाह्याभ्यन्तर परिग्रह से रहित, निर्भय थे । और आयु से वर्जित थे ॥५॥
'से भूपणे' इत्यादि ।
शब्दार्थ- 'से- सः' वह भगवान् वर्द्धमान महावीर स्वामी 'भूहपण्णेभूतिप्रज्ञः' अनन्तज्ञानवाले और 'अणिए अचारी-अनियताचारी' अनियताचारी अर्थात् इच्छानुसार विचरने वाले 'ओघंतरे - ओघन्तरः' संसार ભયથી રહિત હાવાને કારણે તેમને નિર્ભય કહ્યા છે. તેએ ચારે પ્રકારના આયુથી રહિત હતા, કારણુ કે તેમણે કબીજના ઉચ્છેદ કરી નાખ્યા હતા, તે કારણે સાંસારમાં તેમને ફરી જન્મ લેવાનેા ન હતા.
તાપય એ છે કે મહાવીર ભગવાન સમસ્ત પદાર્થોના દ્રષ્ટા કેવળી— હતા, તેઓ મૂળ અને ઉત્તરગુણેથી યુક્ત વિશુદ્ધ ચારિત્રનું પાલન કરનારા હતા. અત્યન્ત ધીર તથા સ્થિતાત્મા હતા. તેએ સર્વોત્તમ જ્ઞાની, બાહ્ય અને આભ્યન્તર પરિગ્રહથી રહિત. ભયરહિત અને આયુથી રહિત હતા. 11 પ !!
'से भूइपण्णे' इत्याह
शब्दार्थ-‘से-सः' ते भगवान् वर्धमान महावीर स्वामी 'भूइपण्णेभूतिप्रज्ञः' अनन्तज्ञान वाणा भने 'अणिए अचारी-अनियताचारी' अनियतायारी अर्थात् रिछानुसार इवावाला 'ओघंतरे - ओघन्तरः' सौंसार सागरने पार
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
