________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. २ नारकीयवेदनानिरूपणम् ४३५ मूलम्-भंजंति णं पुवमरी सरोसं समुग्गरे ते मुसले गैहेतुं। ते भिन्नदेहा रुहिरं वमंता ओमुद्धगा धेरणितले पैडंति ॥१९॥ छाया-भजन्ति खलु पूर्वारयः सरोषं समुद्राणि ते मुसलानि गृहीत्वा ।
ते भिनदेहा रुधिरं वमन्तोऽवमुद्धीनः धरणीतले पतन्ति ॥१९॥ अन्वयार्थ:-(ते) ते परमाधार्मिकाः (समुग्गरे मुसले गहेतु) समुद्राणि मुसलानि गृहीत्वा (पुव्वमरी) पूर्वारय इव जन्मान्तरीयशत्रव इव (सरोसं) सरोष क्रोधसहितं यथा स्यात्तथा (भंति) भञ्जन्ति-गाढपहारैरामर्दयन्ति (भिन्न देहा) भिन्नदेहा:-चूर्णिताङ्गाः (ते) ते नैरयिकाः, (रुधिरं वमंता) रुधिरं वमन्तः (ओमु. द्धगा) अवम्दानः (धरणीतले) धरणीतले पृथिव्यां (पडंति) पतंतीति ॥१९॥
'भंजति' इत्यादि।
शब्दार्थ-'ते-ते' वे परमाधार्मिक 'समुग्गरे मुसले गहेतु-समुद्गराणि मुसलानि गृहीत्वा' मुद्गर और मुसल हाथ में लेकर 'पुव्वमरीपूर्वारयः' पहले के शत्रु के समान 'मरोसं-सरोषम् क्रोधयुक्त 'भंतिभञ्जन्ति' नारकी जीवों के अङ्गों को तोड देते हैं 'भिन्न देहा-भिन्न देहा' जिनकी देह टूट गई है ऐसे 'ते-ते' वे नारकी जीव 'रुहिरं वमंतारुधिर वमन्तः' रक्त वमन करते हुए 'ओमुद्धगा-अवमूर्धान:' अधोशिर होकर 'धरणीतले-धरणीतले' पृथिवीतल में 'पडंति-पतन्ति' पडते हैं।१९। ___ अन्वयार्थ-वे परमाधार्मिक पूर्व के शत्रु के समान मुद्गरसहित मूसल लेकर क्रोध के साथ गाढ प्रहार करके नारकों के शरीर को चूर _ 'भंजंति' त्याहि
Avatथ-'ते-ते' ते ५२मायामि ‘समुग्गरे मुसले गहेतु-समुद्राणि मुसलानि गृहीत्वा' भग भने भुसस थमा ने 'पुत्वमरी-पूर्वारयः' पडसाद शत्रुना समान 'सरोसं-सरोषम्' यी युत 'भंजंति-भञ्जन्ति' ना२ लाना मनाने तालि छे. 'भिन्नदेहा-भिन्नदेहाः' मनु शरीर टूटी युछे सेवा 'ते-ते' ते ना२४०। 'रुहिर वमंता-रुधिर वमन्त:' २४ मन ४२i 'ओमुद्धगा-अवमूर्द्धानः' मधोमर ने 'धरणीतले-धरणीसले' पृथ्वी Hi ‘पडंति-पतन्ति' ५डे छे. ॥१८॥
સૂત્રાર્થ–પરમધાર્મિક તેમની સાથે પૂર્વભવના શત્રુના જેવો વ્યવહાર કરે છે. તેઓ હાથમાં મગદળ અને મૂસળ (સાબેલું) ધારણ કરીને, ખૂબ જ કે પૂર્વક નારકનાં શરીર પર તેના ગાઢ પ્રહારો કરીને તેમનાં શરીરના
શ્રી સૂત્ર કતાંગ સૂત્ર : ૨