________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ.२ नारकीयवेदनानिरूपणम् ४०५ दुष्कृतकर्माणः येन परभवे, संपादिताऽशुभाऽनुष्ठानाः । 'संतप्पती' संताप्यन्तेतीव्रवेदनया सत्तप्ताः क्रियन्ते । अभिमुखादागच्छन्तीभिः शिलाभिर्हता भवन्ति । तथा कुम्भीपाकनामपाकपात्रगतजीवानां स्थितिर्दीर्घा, दुष्कृतकर्मकारिणः तत्र चिरकालपर्यन्तं स्वकृताऽशुभाऽनुष्ठानस्य फलमुपभुनानाः अवस्थिता भवन्तीति ॥६॥ मूलम्-कंदूंसु पक्खिप्प पैयंति बालं तओवि देड्डा पुण उप्पयंति। ते उड्काएहिं पखजमाणा अवरेहिं खेजति सणांफएहि॥७॥ छाया-कन्दषु प्रक्षिप्य पचन्ति बालं, ततोऽपि दग्धाः पुनरुत्पतन्ति ।
ते ऊर्ध्वकाकैः प्रखाद्यमाना, अपरैः खाद्यन्ते सनखपदैः ॥७॥ जीव अत्यन्त दुःख का अनुभव करते हैं जिन्होंने पूर्वभवों में अशुभ कृत्य किये हैं। ___ आशय यह है कि तीव्र वेदनावाले नरक में सामने से आकर गिरने वाली शिलाओं से नारक जीव आहत (मारे जाते) होता है। तथा कुभीपाक नामक पाकपात्र में गए हुए जीवों की स्थिति बहुत लम्बी होती है । दुष्कृत्य करने वाला जीव उस नरक में चिरकालपर्यन्त अपने किये पाप का फल भोगता हुआ रहता है ॥६॥ 'कंदसु' इत्यादि।
शब्दार्थ-- 'बालं-बालम्' विवेकरहित नारकिजीव को 'कंदसकन्दुषु' गेंद के समान आकृति वाले नरक में 'पक्खिप्प-प्रक्षिप्य डालकर ‘पयंति-पचन्ति' पकाते हैं 'दड्डा-दग्धाः' जलते हुए वे नारकजीव સાગરેપમ પ્રમાણ કાળ સુધી રહેવું પડે છે. જે જીવોએ પૂર્વભામાં અશુભ કર્યો કર્યા હોય છે, તે જીવોને તે સંતાપની નામની કુંભમાં ઉત્પન્ન થઈને અસહ્ય દુખને અનુભવ કરવો પડે છે.
આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે તીવ્ર વેદનાવાળા નરકમાં સામેથી નીચે આવી પડતી શિલાઓના પ્રહાર નારકેને સહન કરવા પડે છે. તથા કુંભીપાક નામના પાકપાત્રમાં (પકવવાના પાત્રમાં) ઉત્પન્ન થયેલા નારકન આયુષ્ય ઘણું લાંબુ હોય છે. પાપકૃત્ય સેવનાર છે તે નરકમાં ઉત્પન્ન થઈને તેમનાં પાપકર્મોને અશુભ વિપાક દીર્ઘ કાળ પર્યન્ત ભેગવ્યા કરે છે, દા
'कंदूसु' त्या
साथ-'बाल-बालम्' विहित न२०१ने 'कंदूसु-कन्दुषु' हाना समान माइतिवार १२४मा 'पक्खिप्प-प्रक्षिप्य' नाभीने ‘पयंति-पचन्ति' ५४ावे छ. 'दड्ढा-दग्धाः' मा मेवा त ना२४ ७१ 'तओपि-ततोपि' त्यांथा ५५]
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
