________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे ___अन्वयार्थ:-- (अह) अथानन्तरम् (मासयदुक्खधम्म) शाश्वतदुःखधर्म नित्य दुःखस्वभावं (अवरं) अपरमन्यत् (त) तं नरकं (भे) भवते (जहातहेणे) याथातथ्येन (पवक्खामि) प्रवक्ष्यामि-कथयिष्यामि (जहा) यथा (दुक्कडकम्मकारी) दुष्कृ. कर्मकारिणः-क्रूरपापकर्माणः (बाला) बाला-परमार्थमजानानाः (पुरेकडाइ) पुराकृतानि पूर्वजन्मोपार्जितानि (कम्माई) कर्माणि-ज्ञानावरणीयाद्यष्टकर्माणि (वेदंति) वेदयंति-अनुभवन्तीति ॥१॥
टीका- अह' अथ-अनन्तरम् , यदेव पूर्वस्मिन् पारणे निर्दिष्टं तच्छेषभूतं द्वितीये कथयिष्यामि । 'अबरं' अपरम् ‘सासयदुक्खधम्म' शाश्वतदुःखधर्मम् , 'तं-तम्' उस नरक के विषय में 'भे-भवते' आप को 'जहातहेणं याथातथ्येन' यथार्थ रूप से 'पवश्वामि-प्रवक्ष्यामि' मैं कहूंगा 'जहा-याथा' जिस प्रकार 'दुक्कडकम्मकारी-दुष्कृतकर्मकारिणः' पापकर्म करनेवाले 'बाला-बाला' अज्ञानी जीव 'पुरेकडाई-पुराकृतानि' पूर्वजन्म में किये हुए 'कम्माई-कर्माणि' अपने कर्मों का 'वेदंति-वेदयन्ति' वेदन करते हैं अर्थात् भोगते हैं ॥१॥ ___ अन्वयार्थ--इसके अनन्तर निरन्तर दुःखमय दूसरे नरक के विषय में यथार्थरूप से आप को कहूंगा । पापकर्म करने वाले और परमार्थ को नहीं जानने वाले अज्ञानी जीव पूर्वकृत कर्मों को जिस प्रकार भोगते हैं सो कहूँगा ॥१॥ ___टीकार्थ फिर सुधर्मा स्वामी जम्बूस्वामी से कहते हैं-इसके पश्चात् पूर्व प्रकरण में कहने से जो शेष रह गया है, उसे दूसरे में कहूंगा। ते न२४॥ विषयमा 'भे-भवते' मापने 'जहातहेणं-याथातथ्येन' यथा ३५थी 'पवक्खामि-प्रवक्ष्यामि' ही 'जहा-यथा' २ रे 'दुक्कडकम्मकारीदुष्कृतकर्मकारिणः' ५।५४° ४२वापा 'बाला-बालाः' अज्ञानी ७१ 'पुरेकडाइंपुराकृतानि' पू ममा ४२ 'कम्माइं-कर्माणि' पाताना भानु 'वेदंतिवेदयन्ति' वहन रे छ. अर्थात् मागवे छे.॥१॥
સૂત્રાર્થ-હવે બીજા કેટલાક નરકમાં ઉત્પન્ન થયેલા જીને કેવી કેવી યાતનાઓ વેઠવી પડે છે, તે કહેવામાં આવશે. તથા પાપકર્મોનું સેવન કરનારા, પરમાર્થને નહીં જાણનારા અજ્ઞાની છે પૂર્વકૃત કર્મોનું ફળ કેવી રીતે ભગવે છે, તે હવે હું તમને કહીશ. મે ૧
ટીકાથ–આગલા ઉદ્દેશકમાં કુંભીપાક નરક આદિનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. હવે આ બીજા ઉદ્દેશકમાં અન્ય નરકેના સ્વરૂપનું પ્રતિપાદન કરવા માટે
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
