________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. १ नारकीयवेदनानिरूपणम् ३६७ मूलम् - से सुच्चई नगरवहेव सद्दे दुहोवणीयाणि पयाणि तत्थ। उदिण्णकम्माण उदिण्णकम्मा पुणो पुणो ते सरहं दुहेति।१८। छाया-अथ श्रूयते नगरवधइव शब्दो दुःखेनोपनीतानि पदानि तत्र ।
उदीर्णकर्मण उदीणकर्माणः पुनः पुनस्ते सरमसं दुःखयन्ति । १८॥ अन्वयार्थः-(से) अथानन्तरं (तत्थ) तत्र-रत्नप्रभादौ नरके (नगरवहेव सद्दे) नगरवध इव शब्द:-भयानक आक्रन्दनशब्दः (सुच्चई) श्रूयते तेषां नारभी परमाधार्मिक उन्हें और अधिक तपाते हैं-तप्त अग्नि तथा तप्त तैल से बहुत अधिक तपाते हैं ॥१७॥
शब्दार्थ--'से-अथ' इसके पश्चात् 'तत्थ-तत्र' उस रत्नप्रभादि नरक में 'नगरवहेव सद्दे-नगरवध इव शब्दः' भयंकर आक्रन्दन शब्द 'सुच्चई-श्रूयते' सुना जाता है 'दुहोवगीयाणि पयाणि-दुःखोपनीतानि पदानि' दुःख से करुणामय पद सुनने में आते हैं 'उदिण्णकम्माणउदीर्णकर्मणः' जिन के नरकगति विषयक कर्म उदय में आये हैं, ऐसे नारकी जीवों को उदिण्णकम्मा-उदीर्णकर्माण' उदित कर्म वाले 'ते-ते' वे परमाधार्मिक 'पुणो पुणो-पुनः पुनः' बारंबार 'सरहं-सरभसं' वेगसहितं 'दुहेंति-दुःखयन्ति' पीडित करते हैं ॥१८।। ____ अन्वयार्थ--रत्नप्रभा आदि नरकों में नगरवध के समान भयानक आक्रन्दन सुनाई देता है । वह आक्रन्दन दुःखों के कारण उत्पन्न होता માટે અગ્નિની સમીપે આવેલા તે નારકોને પરમધામિક દેવતાઓ અગ્નિ તથા ગરમ તેલ વડે અધિક દહનને અનુભવ કરાવે છે-વધારે દઝાડે છે. ૧છા
साथ-से-अथ' माना पछी 'तत्थ-तत्र' ते २ना न२४मा 'नगरवहेव सद्दे-नगरवध इव शब्दः' नगरवधनी म लय ४२ मान्न श५४ ‘सुच्चाईश्रयते' समजाय छे. 'दुहोवणीयाणि पयाणि-दुःखोपनीतानि पदानि' हुथी ४३९।भय श६ सiRMIR मा छे. 'उदिण्णकम्माण-उदीर्णकर्मणः' भनु न२४. गति समधी में यमi मावत छ. सेवा न वान 'उदिण्णकम्माउदीर्णकर्माणः' Geld मा 'वे-वे' से ५२मायामि । 'पुणो पुणो-पुनः पुनः १।२।२ ‘सरह-सरभस' यापू'दुहे ति–दुःखयन्ति' पीडित ४२ छ. ॥१८॥
સૂત્રાર્થ –નગરના વધસ્થાનમાં જીવનું જેવું આકંદ સંભળાય છે, એવું જ નારકોનું ભયાનક આકંદ રતનપ્રભા આદિ નરકમાં સંભળાય છે.
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨