________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे करणानुष्ठायिनः साधोः अवश्यमेव भवतीत्यहिंसाया मोक्ष एव फलं व्यवस्थितं भवतीति भावः ॥२०॥
संपूर्णस्य तृतीयाध्ययनार्थस्योपसंहारं कुर्वन्नाह सूत्रकार:मूलम्-इमं च धम्ममादाय कासवेण पंवेइयं ।
कुजा भिक्खू गिलाणस्स अगिलाए समाहिए ॥२१॥ छाया-इमं च धर्ममादाय काश्यपेन प्रवेदितम् ।
कुर्याद्भिक्षुग्लानस्याग्लानतया समाहितः ॥२१॥ मुक्ति प्राप्त होती है। समस्त कर्मों का उपशम हो जाना शान्ति और क्षय हो जाना मुक्ति है। ___ आशय यह है कि पूर्वोक्त सर्वविरति का पालन करने वाले और चरणकरण क्रिया का अनुष्ठान करनेवाले साधु को अवश्य मोक्ष प्राप्त होता है । इस प्रकार यह सिद्ध हो जाता है कि अहिंसा की आराधना का फल मोक्ष है ॥२०॥ ___ अब सम्पूर्ण तृतीय अध्ययन का उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते हैं--'इमं च धम्ममादाय' इत्यादि
शब्दार्थ-'कासवेण पवेइयं-काश्यपेन प्रवेदितम्' काश्यपगो. त्रीभगवान् महावीर स्वामीके द्वारा कहे हुए 'इमं च धम्ममादाय-इमं च धर्ममादाय' श्रुतचारित्र रूप इस धर्म को स्वीकार करके 'समाहिएसमाहितः समाधियुक्त 'भिक्खू-भिक्षु.' साधु 'अगिलाए-अग्लानतंया' પ્રાપ્તિ થાય છે. સમસ્ત કર્મોને ઉપશમ થઈ જવાથી તેને શાતિ પ્રાપ્ત થાય છે અને સમસ્ત કર્મોને ક્ષય થઈ જવાથી તેને મુક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે.
આ સમસ્ત કથનને ભાવાર્થ એ છે કે સર્વવિરતિનું પાલન કરનારા અને ચરણકરણ ક્રિયાનું અનુષ્ઠાન કરનારા સાધુને અવશ્ય મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. આ રીતે એ વાત સિદ્ધ થાય છે કે અહિંસાની આરાધનાનું ફલ મોક્ષ છે. ૨૦
હવે ત્રીજા આખા અધ્યયનને ઉપસંહાર કરતા સૂત્રકાર કહે છે કે – 'इमं च धम्मादाय' त्याह
शाय-'कासवेणं पवेइयं-काश्यपेन प्रवेदितम्' अश्यपगोत्री सापान महावीर स्वामी २४Sen 'इमंच धम्ममादाय-इमं च धर्ममादाय' श्रुतयारित्र. ३५ । धमनी ३५४२ ४रीने 'समाहिए-समाहितः' समाधियुत 'भिक्खू-भिक्षुः'
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર: 2