________________
१३८
सूत्रकृतानसूत्रे ॥अथ तृतीयोपसर्गाऽध्ययने चतुर्थो देशकः प्रारभ्यते॥ पक्रान्ततृतीयोद्देश केऽनुकूलपतिकूलाश्चोपसर्गाः कथिताः। तादृशोपसर्गः कदाचित् साधोः स्वमार्गात् स्खलनमपि संभाव्यते । स्खलितस्य तस्य साधोः यादृश उपदेशो भवति, तादृशोपदेशपकारश्चतुर्थों देश के प्रतिपाद्यते। अनेन संबन्धेन प्राप्तस्य चतुर्थोद्देशकस्येदमादिमं सूत्रं-'आहेसु' इत्यादि । म्लम्-आहंसु महापुरिसा पुष्विं तत्ततवोधणा।
उदएण सिद्धिमावन्ना तत्थ मंदो विसीयं ॥१॥ छाया-आहुर्महापुरुषाः पूर्व तप्ततपोधनाः । उदकेन सिद्धिमापनास्तत्र मन्दो विषीदति ॥१॥
॥चौथा उद्देशेका प्रारम्भ ॥ तीसरे उद्देशे में अनुकूल और प्रतिवू ल उपसगों का कथन किया गया है। इस प्रकार के उपसगों से कोई साधु कदाचित् अपने मार्ग से रखलित भी हो सकता है। अगर कोई साधु स्खलित हो जाय तो उसे जिस प्रकार का उपदेश सन्मार्ग पर आरूढ होने के लिए दिया जाता है, वह इस चौथे उद्देशे में प्रतिपादन किया जा रहा है। इस सम्बन्ध से प्राप्त चौथे उद्देशेका यह प्रथम सूत्र है 'आईसु' इत्यादि ।
शब्दार्थ-'आहसु-आहुः' कोई अज्ञानी पुरुष कहते हैं कि 'पुरिचपूर्व' पूर्वकालमें 'तत्ततवोधणा-तप्ततपोधनाः' तपे हुए तप ही जिनकाधन है ऐसे 'महापुरिसा-महापुरुषाः' महापुरुष 'उदएण-उदकेन'
योथा आदेशान। प्रारमત્રીજા ઉદ્દેશકમાં સૂત્રકારે અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગોનું કથન કર્યું છે. આ પ્રકારના ઉપસર્ગો સહન નહીં કરી શકવાને કારણે કઈ કઈ સાધુ સંયમના માર્ગને પરિત્યાગ પણ કરી દે છે. એવા સંયમથી ભ્રષ્ટ થયેલા સાધુને સન્માર્ગે પાછો વાળવા માટે કે ઉપદેશ આપે જોઈએ તે આ ઉદ્દેશકમાં પ્રકટ કરવામાં આવેલ છે. ત્રીજા અધ્યયન સાથે આ પ્રકારને સંબંધ घराता । याथा उद्देशनु पडे सूत्र प्रमाणे छ-'आईसु' त्या
शहाथ--आहंसु--आहुः' । अज्ञानी ५३५ ४ छे , 'पुट्वि-पूर्व' पूर्व-पडेaन 'तत्ततवोधणा -तप्ततपोधनाः' त त५। रेयान धन छ । 'महापुरिसा-महापुरुषाः' भा५३५ 'उदएण-उदकेन' |पान
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
