________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ उ. १ सू० ६ पञ्चमं वस्त्रैषणाध्ययननिरूपणम्
६९५
वस्त्रमिति द्वितीयाभिग्रहविशेषरूपम्, तथा शय्यातरश्राव केण अन्तरीयरूपेण उत्तरीय रूपेण वा परिभुक्तप्रायं वस्त्रं ग्रहीष्यामि इति तृतीयाभिग्रहविशेषरूपम्, एवं धार्मिकपरिभुक्तपरित्यक्तं
ग्रीष्यामीति चतुर्थाभिग्रहविशेषस्वरूपं फलितम्, तदुपसंहरन्नाह - 'इच्चेयाणं चउष्णं पडिमाणं जहा पिंडेसगाए' इति एतासाम् - उपर्युक्तस्वरूपाणां चतसृणां प्रतिमानाम् वस्त्रेषणानाम् अवशिष्टो वक्तव्यविधिः पिण्डैषणावद् अवगन्तव्य इति भावः ।
अथ प्रकारान्तरेणापि वस्त्रेपणा विधिं प्ररूपयितुमाह- 'सिया णं एताए एसणाए एसमाणं परो वइज्जा' स्यात् - कदाचित खल एतया - पूर्वोक्तरूपया एषणया वस्त्रेषणया एषयन्तम्अन्वेषयन्तं साधुं परो-गृहस्थो वदेत्- 'आउसंतो ! समणा !' आयुष्मन् ! श्रमण ! ' इज्जाहि विशेष रूप प्रतिमा का सार है एवं 'दृष्ट ही वस्त्र की याचना करूंगा दूसरे वस्त्र की याचना नहीं करूंगा' यह दूसरी अभिग्रह विशेष रूप प्रतिमा का सार है, एवं शय्यातर श्रावकों से अन्तरीय रूप में या उत्तरीय रूप में परीभुक्त प्राय वस्त्र को ही ग्रहण करूंगा' यह तीसरी अभिग्रह विशेष रूप प्रतिमा का सार है और 'धार्मिक पुरुषों से परि भोग करके परित्यक्त वस्त्र को ही ग्रहण करूंगा यह चौथी अभिग्रह विशेषरूप प्रतिमा का सार समझना चाहिये,
अब उपर्युक्त चारों प्रतिमाओं का उपसंहार करते हुए बतलाते हैं 'इच्चे याणं चउन्हं परिमाणं जहा पिंडेसणार' उपर्युक्त स्वरूप चारों वस्त्रैषणा रूप प्रतिमाओं अवशिष्ट अर्थात् बचा हुआ वक्तव्य प्रकार पिण्डैषणा के समान ही समझ लेना चाहिये | अब प्रकारान्तर से भी वस्त्रैषणाविधि को निरूपण करते हैं 'सिया णं एताए एसणाए एसमाणं परो वइज्जा' स्यात कदाचित् पूर्वोक्त वस्त्रैषणा से वस्त्रका अन्वेषण करते हुए साधु को गृहस्थ श्रावक यदि कहे कि 'आउसंतो ! समणा!' हे आयुष्मन् ! भगवान् श्रमण ! संयमशील साधु ! 'इज्जाहि तुमं मासेण वा સ’કલ્પિત વસ્ત્રની યાચના કરીશ' આ પહેલી અભિગ્રહ વિશેષ રૂપ પ્રતિમાના સાર છે. તથા દૃષ્ટ વસ્ત્રની જ યાચના કરીશ બીજા વજ્રની યાચન કરીશ નહી. આ બીજી અભિગ્રહ વિશેષ રૂપ પ્રતિમાના સાર છે, તથા શય્યાતર શ્રાવકો પાસેથી અંતરીય રૂપ અથવા ઉત્તરીય રૂપથી પરિભુક્ત પ્રાય વસ્રને જ ગ્રહણ કરીશ આ ત્રીજી અભિગ્રહ વિશેષ રૂપ પ્રતિમાના સાર છે. અને ધાર્મિક પુરૂષે ઉપભેાગ કરીને દીધેલ વસ્ત્રને જ ગ્રહણુ કરીશ' આ ચેાથી અભિગ્રહ વિશેષ રૂપ પ્રતિમાના સાર છે.
वे परो यारे प्रतिभाने उपसंहार रतां सूत्रहार उडे छे. 'इच्चेयाणं चउन्हं ३५ प्रतिभाओ। 'जहा पिंडेसणाए ' સમજી લેવું,
४रे छे. - 'सिया णं एताए एसणाए' ४हाथ गवेषणा पुरता साधुने गृहस्थ श्राव
पडिमाणं' मा उपरोक्त स्व३पवाजी थारे वस्त्रेषण સંબંધી ખાકીનું કથન પિડૈષણાના કથન પ્રમાણે જ हवे प्रकारान्तरथी वस्त्रेषण विधिनु निश्याशु पूर्वोक्त वस्त्रेषणाथी 'एसमाणं परो वइज्जा' वस्त्रनी
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૪
-