________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कध २ उ. १ सू. ४ चतुर्थ भाषाजातमध्ययननिरूपणम् ६२७ जयउ' असौ वा राना जयतु-विजयं लभताम, मा वा जयतु-विजयं न लमताम् इत्यपि नं वदेदितिभावः, एतदुपसंहरनाह-'नो एयप्पगारं गासं भासिज्जा' नो एतत्प्रकाराम् नभोदेव इत्यादिरूपां भाषाम् भाषेत, किन्तु कारणे सति 'पनवं से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' प्रज्ञावान स संयमशीलः भिक्षु भिक्षुकी वा संयतभाषया 'अंतलिक्खेत्ति वा' अन्तरिक्षम् इति वा मेघ इति पयोद इत्येवंरूपेण भाषेत एवं 'गुज्झाणुचरिएत्ति वा' गुह्यानुचरितम्-देवानां गमना गमनमार्गतया प्रसिद्धत्वात् गुह्यानुवरितशब्देनापि मेघ इति भाषेत 'समुच्छिए का निवइए वा' संमृच्छिमं वा पयः निपतति-इति वा 'पोए वइज्जा' पयोदो जलप्रदाता इति वा वदेत् 'वुटबलाहगेत्ति वा' वृष्टो बलाहकः इति वा वदेत्, साधूनां साध्वीनाञ्च साधुत्वं संयमउदित हो ऐसा कुछ भी नहीं बोले एवं 'सो वा राया जयउ वा मा वा जय' वह राजा विजय को प्राप्त करे अथवा वह राजा विजयको प्राप्त नहीं करे यह भी साधु और साध्वीको नहीं बोलना चाहिये इन पूर्वोक्त विषयका उपसंहार करते हुए कहते हैं कि 'णो एयप्पगारं भासं भासिन्जा' इस प्रकार के नभ देव है इत्यादि शब्दों को साधु और साध्वी नहीं बोले अपितु कोई कारण उपस्थित होने पर 'पन्न से भिक्खू वा भिक्खुणी वा प्रज्ञावान् बुद्धिमान् वह पूर्वोक्त भिक्षु और भिक्षुकी संयमशील साधु और साध्वी 'अंतलिक्खेत्ति वा' अंतरिक्ष ऐसा नभ को कहे एवं मेघ ऐसा कहे तथा पयोद बोले अर्थात् आकाशादि को देवशब्द से व्यवहार नहीं करे तथा 'गुज्झाणुचरिएत्ति वा' गुहयानुचरित होने से अर्थात् आकाशदेवों के यातायात का मार्ग रूप से प्रसिद्ध होने के कारण मेघ को गुहयानुचरित शब्दसे भी बोल सकते हैं एवं जलवर्षण के विषय में भी 'संमुच्छिए वा निवइए वा संमूच्छिमपय पडता है ऐसा बोले अथवा 'पओए वइजा' पयोद-जलप्रदाता है ऐसा बोलना चाहिये अथवा-'बुट्टबलाहगेत्ति वा' बलाहक बरस रहा है या 424। सूय न ओ तेम ५५ मेसिनही तथा 'सो वा राया जयउ वा मा वा जयउ' તે રાજા વિજય પામે અથવા તે રાજા વિજય ન પામે એમ પણ સાધુ કે સાવોએ બેલવું नही. 'णो एयप्पगारं भासं भासिज्जा' 20 पूर्वात विषयन डा२ १२di सूत्रहार કહે છે કે આવા પ્રકારના “નભ દેવ છે ઈત્યાદિ શબ્દ સાધુ કે સાલવીએ બેલવા નહીં परंतु ४१२९५ पशात ‘पन्नवं से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' मुद्धिमान ते पूर्वात सयwile साधु भने साकी अंतलिक्खेत्ति वा' मतविक्ष से प्रभारी नमने 3 तथा थे प्रभारी કહેવું તથા પદ એમ કહેવું અર્થાત્ અ કશ વિગેરેને દેવ શબ્દથી વ્યવહાર ન કરે, तथा 'गुज्झाणुचरिएत्ति वा' शुरुयानुयरित व.थी अर्थात् २१ हेवाना गमनागमनना માર્ગ રૂપે પ્રસિદ્ધ હોવાથી મેઘને ગુહચાનું ચરિત શબ્દથી પણ કહી શકાય છે, તથા 'समुच्छिए वा निवइए वा' सन। सधमा ५ स भूमि ५ तेम
पओए बइज्जा' ५। ५योह-४ ता छ तम यु २१ युवलाहगेत्ति
श्री सागसूत्र :४