________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंघ २ उ. ३ सू० ६२ शय्येषणाध्ययननिरूपणम्
ર
मूलम् - से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुफासुयं सेज्जासंथारगं संथरित्ता, अमिकखेज्जा बहुफासुए सेज्जासंधारए दुरुहित्तए ॥ ६२॥
छाया - स भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा बहुप्रासुकं शय्यासंस्तारकं संस्तीर्य अभिका क्षेत् बहुप्रासुकं शय्यासंस्तारकम् आरोढुम् ।। ६२ ।।
टीका- 'सम्प्रति शय्यासंस्तार के शयनविधि प्रतिपादयितुमाह- 'से भिक्खू वा भिक्खुणी वा'स भिक्षुर्वा मिक्षुकी वा 'बहुफासुयं सेज्जासंधारगं' बहुप्रासुकम् - सर्वथा अचित्तम्, शय्यासंस्तारकम् - फलकादि शयनीयम् 'संथरिता' संस्तीर्य - आस्तीर्य 'अभिकखेज्जा' अभि काङ्क्षेत् 'बहुफासुए' बहुप्रासुके- सर्वथाऽचित्ते 'सेज्जा संथार९' शय्या संस्तार के - फलकादि शयनीये 'दुरुहित्तए' आरोढुम् उपवेष्टुम् इच्छेदिति भावः शय्यासंस्तारकं सर्वथाऽचित्तम् आस्तीर्य तदुपरि शयनार्थम् उपविशेदित्यर्थः ||६२ ||
मूलम् से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुकासुए सेज्जा संथारगे दुरूसंस्तारक फलक वगैरह को विस्तृत करे अर्थात् आचार्यादि के फलकादि को छोडकर अपने पाट वगैरह शय्यासंस्तारक को प्रतिलेखन कर बिछावे ॥ ६१ ॥
अब शय्या संस्तारक पाट फलक चौकी वगैरह पर शयनविधि बतलाते हैंटीकार्थ- 'से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुफासुयं सेज्जासंधारगं संथरित्ता' वह पूर्वोक्त भिक्षु सयमशील साधु और भिक्षुकी साध्वी बहु प्रासु सर्वथा अचित्त अर्थात् बिलकुल ही सचित्त रहित शय्या संस्तारक फलक पोट वगैरह शयनीय साधन को संस्तीर्य बिछाकर उस सर्वथा अचित्त 'अभिकंखेज्जा बहुफासुए सेज्जा संधारगे दुरुहित्तए' शय्या संस्तारक फलकादि शयनीय स्थान पर अर्थात् पाट वगैरह शयन करने के लिये बैठने की इच्छा करे एतावता फलक पाट वगैरह शय्या संस्तारक को बिलकुल अचित्त बनाकर उस पर संधरा वगैरह बिछाकर उस के ऊपर शयनार्थ बैठना चाहिये ॥ ६२ ॥
જ્ઞા' પાથરવું' અર્થાત આચાય. વિગેરેના ફલકાદિને છેડીને જ પોતાની શય્યા સ`સ્તારકનુ પ્રતિલેખન કરીને પાથરવું "સૂ ૬૧ ॥
હવે શય્યા સ ંસ્તારક પાટ વિગેરે પર શયન વિધિ અતાવે છે.
પાટ વિગેર
टीडार्थ - ' से भिक्ख वा भिक्खुणी वा' ते पूर्वोस्त संयमशील साधु भने साध्वी 'बहुफोसुर्य' सेज्जास थारगं संथरिता' महुप्रासु सर्वथा अत्ति शय्या संस्तार पाट विगेरे सुवानी साधनने 'संथरित्ता' पाथरीने 'बहुफासुए सेज्जा संथारए' से सर्वथा अत्ति शय्या संस्तार - इस अहि सुवाना स्थान पर अर्थात् पाट विगेरेनी ७५२ 'अमिकखेज्जा दुरुहित्तए' સુવા માટે કે બેસવાની ઈચ્છા કરે અર્થાત્ લક, પાટ વિગેરે શય્યા સસ્તારકને બિલકુલ અચિત્ત બનાવીને તેની ઉપર સથરાને પાથરીને તેના ઉપર શયનકરવા બેસવું ॥ ૬૨ ॥
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૪