________________
मर्मप्रकाशिका टाका श्रुतस्कंध २ उ. ७ सू० ८७ पिण्डैषणाध्ययननिरूपणम् २२३ आधाकादिदोषदुष्टं मन्यमानः ज्ञात्वा लाभे सति नो प्रतिगृह्णीयात्-इक्षुखण्डादीनाम् अशत्रपरिणतानां सचित्तत्वेन आधाकर्मादिदोषदुष्टत्वेन संयमात्मविशधकतया तानि साधुभिर्न ग्राह्याणि ॥ सू० ८७॥
मूलम्-से भिक्खू वा भिक्खुणी वा गाहावइकुलं जाव पविट्रे समाणे से जं पुण एवं जाणिज्जा, उप्पलं वा, उप्पलनालं या, भिसं वा, भिसमुणालं वा, पोक्खलं वा, पोक्खल विभंग वा, अण्णय तहप्पगारं आमगं असत्थपरिणयं अप्फासुयं जाव लाभे संते णो पडिगाहिज्जा ॥सू० ८७॥
छाया-स भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा गृहपतिकुलम् यावत् प्रविष्टः सन स यदि पुनरेवं जानीयात् -उत्पलं वा, उत्पलनालं वा, विसं वा, विसमृणालं वा, पुष्करं वा, पुष्कर विभङ्गवा, अन्यतरद् वा तथाप्रकारम् आमकम् अशस्त्रपरिणतम्, अप्रासुका यावत् लाभे सति नो प्रतिगृह्णीयात् ॥८७॥
टीका-कमलकन्दमृणालादिकमधिकृत्य तनिषेधं वक्तमाह -'से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' स भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा 'गाहावइकुलं' गृहपतिकुलं 'जाव' यावत्-पिण्डपातप्रतिज्ञया भिक्षालाभाथे प्रविष्टः सन् 'से जं पुण एवं जाणिज्जा' स भावभिक्षुः यदि पुनरेवं वक्ष्यमाणरीत्या जानीयात् 'उप्पलं वा' उत्पलं वा नीलोत्पलं वा 'उप्पलनालं वा' उत्पलनालं वा-नीलोत्पलकर साधु आर साध्वी उसको ग्रहण नहीं करे क्योंकि इस तरहका कच्चा गन्ना कशेरू-सिंहार वगैरह आम और अशस्त्रपरिणत होने से सचित्त और आधाकर्मादि दोषों से युक्त होने के कारण संयम आत्म बिराधक होता है इसलिये संयम पालनार्थ भाव साधु और भाव साध्वी उस को नहीं ले ॥८६॥
टीकार्थ-अब कमल कन्द मृणाल वगैरह को लक्ष्पकर निषेध करते हैं
टीकार्थ-'से भिक्खू वा भिक्खुणी वा, गाहावइकुलं जाय पण्टेि समाणे' वह पूर्वोक्त भिक्षुक-भाच साधु और भिक्षुकी भाय साध्वी गृहपति-गृहस्थ श्रावक के घर में यावत्-पिण्डपात की प्रतिज्ञा से अर्थात् भिक्षालाम की आशा से अनुप्रविष्ट होकर 'से जं पुण एवं जाणीज्जा' वह साधु और साध्वी यदि ऐसा वक्ष्यमाण रूप से जान ले कि 'उप्पलंया' उत्पल-कमल अर्थात् नील कमल है ગન્ના, કરૂક, સીંઘાડા વિગેરે આમ અને અશસ્ત્ર પરિણત હોવાથી સચિત્ત અને આધા. કર્માદિ દેવાળા હોવાથી સંયમ આત્મ વિરાધના થાય છે. તેથી સંયમ પાલન કરવા पाणा साधु साध्वी देवा नहीं ॥ सू. ८६ ॥
હવે કમલકંદ-મૃણાલ વિગેરેને ઉદેશીને તેને નિષેધ કરે છે.
टी-से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' ते पूरित साधु साधी 'गाहावइकुलं जाव' ७२५ श्रापन घरमा यावत् मिक्षा भयानी २छाया 'पविठू समाणे' प्रवेश ४ा ५छी ‘से जं पुण एवंजाणिज्जा' भन! यामां से आवे -'उप्पलं वा' ५८- नीत भस अथवा 'उप्पलनाल वा' नर मलनु नाण । छे अथवा 'भिसं वा भिसमुणोलं
श्रीमायागसूत्र:४