________________
आचारांगसूत्रे पञ्चदशम् अध्ययनम् , तृतीयाचूला-भावनाध्ययनम् मूलम्-ते णं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावीरे पंचहत्थुत्तरे यावि होत्था, तं जहा-हत्थुत्तराई चुए चइत्ता गम्भं वक्ते हत्थुत्तराहिं गम्भाओ गम्भं साहरिए हत्थुत्तराहिं जाए हत्थुत्तराहिं मुंडे भवित्ता अगाराओ अणगारियं पव्वइए हत्थुत्तराहिं कसिणे पडिपुन्ने अव्वाघाए निरावरणे अणते अणुत्तरे केवलवरनाणदंसणे, समुप्पन्ने, साइणा भगवं परिनिव्वुए। सू० १॥ __छाया-तस्मिन् खलु काले तस्मिन् समये श्रमणो भगवान महावीरः पञ्चहस्तोत्तरश्चापि अभवत्, तद्यथा-हस्तोत्तरासु च्युतः, च्युखा गर्ने व्युत्क्रान्तः, हस्तोत्तरासु गर्भाद्गर्भे संहृतः, हस्तोत्तरासु जातः, हस्तोत्तरासु मुण्डो भूत्वा अगाराद् अनगारतां प्रवजितः, हस्तोत्तरासु कृत्स्नं प्रतिपूर्णम् अव्याघात निरावरणमनन्तमनुत्तरं केवलवरज्ञानदर्शनं स्वातौ भगवान् परि निर्वृतः ॥२०१॥
टीका-आचाराङ्ग प्रथमश्रुतस्कन्धस्य नवमे अध्ययने भगवतो महावीरस्य साधनाया महत्वपूर्ण वर्णनमुपलभ्यते, तत्र वीरतरागस्य महावीरप्रभोः उत्कट साधनायाः प्रत्यक्षरूपेणदर्शनं भवति किन्तु तत्र साधनाया वर्णने सह भगवतो जीवनस्येतिवृत्तं न वर्णित मस्ति, अर्थात् उपर्युक्त चतुदर्श-अध्ययन समाप्त हो गया और दूसरी चूला भी समाप्त हो गयी। सू०१ ॥ १४ ॥ २॥
॥चौदहवां अध्ययन समाप्त ॥
पञ्चदश अध्ययन का प्रारंभ टीकार्थ-आचाराङ्ग प्रथम श्रुतस्कन्ध के नवम अध्ययन में भगवान महावीर स्वामी की साधना का महत्त्वपूर्ण वर्णन उपलब्ध होता है वहांपर साधना के वर्णन के साथ भगवान महावीर स्वामी के जीवन का इतिवृत्त (इतिहास) नहीं वर्णित है इसलिये उस इतिवृत की पूर्तिरूप पन्द्रहवां अध्ययन है इस पन्द्रहवां अध्ययन છે. અર્થાત્ સુધર્માસ્વામીએ સઘળા ગણધરોને તથા શ્રાવકને કહેલ છે. આ ચૌદમું સતૈકક અધ્યયન સમાપ્ત થયું. તથા બીજી ચૂલા પણ સમાપ્ત થઈ છે સૂ૦૧–૧૪-રા
ચૌદમું અધ્યયન સમાપ્ત
પંદરમા અધ્યયનને પ્રારંભટીકાથ-આચારાંગ સૂત્રના પહેલા શ્રુત સ્કંધના નવમા અધ્યયનમાં ભગવાન મહાવીર સ્વામીની સાધનાનું મહત્ત્વપૂર્ણ વર્ણન પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યાં વીતરાગ મહાવીર પ્રભુની ઉત્કૃષ્ટ સાધનાના પ્રત્યક્ષરૂપે દર્શન થાય છે. પરંતુ ત્યાં આગળ સાધનાના વર્ણનની સાથે ભગવાન મહાવીર સ્વામીના જીવનને ઇતિહાસ જ વર્ણવેલ છે. તેથી એ ઇતિહાસની પૂર્તિરૂપ
श्री सागसूत्र :४
