________________
सम्यक्त्व-अध्य० ४. उ.३
" कायः संनिहितापायः, संपदः पदमापदाम् । समागमाः सापगमाः, सर्वमुत्पादि भगुरम् ॥१॥ नायमत्यन्तसंवासः, कस्यचित् केनचित् सह।
अपि स्वेन शरीरेण, किमुतान्यैः पृथगजनैः ।। २॥ का परित्याग करता है। वह जानता है कि इन स्वजन धन और शरीरादिकों के साथ जो इस ज्ञाता द्रष्टा आत्मा का सम्बन्ध हुआ है वह केवल संयोगमात्र है। संयोगसम्बन्धवालों का वियोग अवश्यंभावी है । ज्ञान और आत्मा का जिस प्रकार तादात्म्यसम्बन्ध है उस प्रकार का सम्बन्ध इसके साथ इनका नहीं है, अतः इनका यह संयोग क्षणभंगुर है, और आत्माका स्वभाव शाश्वत है, फिर क्षणिक पदार्थोंके साथ राग करनेसे लाभ ही क्या है ? । इस प्रकारके विवेकपूर्ण सद्विचारों से जब उनके प्रति उसकी दृष्टि रागरहित होती है और आत्मस्वभावकी
ओर विशेष उन्मुख होती है तब वह विचारता है कि-मैं एकाकी हूं, संसारमें मेरा कोई नहीं है और मैं भी किसीका नहीं हूँ। कहा भी है
" कायः संनिहितापायः, संपदः पदमापदाम् ।
समागमाः सापगमाः, सर्वमुत्पादि भंगुरम् ॥ १॥ नायमत्यन्तसंवासः कस्यचित् केनचित्सह।
अपि स्वेन शरीरेण, किमुतान्यैः पृथग्जनः ॥२॥ આત્મા આ શરીરના મમત્વભાવને ત્યાગ કરે છે. તે જ્ઞાની જાણે છે કે આ સ્વજન ધન અને શરીરાદિકોની સાથે જે આ જ્ઞાતા દ્રષ્ટા આત્માનો સંબંધ થયેલ છે તે કેવળ સંયોગમાત્ર છે. સંગ-સંબંધવાળાઓને વિયેગ અવશ્ય ભાવી છે. જ્ઞાન અને આત્માને જે પ્રકારે તાદમ્ય સંબંધ છે તે પ્રકારનો સંબંધ તેની સાથે તેને નથી, માટે આ તેને સંગ ક્ષણભંગુર છે, અને આત્માને સ્વભાવ શાશ્વત છે; પછી ક્ષણિક પદાર્થોની સાથે રાગ કરવાથી લાભ જ શું છે?, આવા પ્રકારના વિવેકપૂર્ણ સદ્દવિચારોથી જ્યારે તેના પ્રતિ તેની દૃષ્ટિ રાગ-રહિત થાય છે, અને આત્મસ્વભાવની તરફ વિશેષ ઉમુખ થાય છે ત્યારે આ રીતે વિચારે છે કે હું એકલે જ છું, સંસારમાં મારું કેઈ નથી, અને હું પણ કેઈને नथी. ४थु ५५५ छ
"कायः संनिहितापायः, संपदः पदमापदाम् ।। समागमाः सापगमाः, सर्वमुत्पादि भंगुरम् ॥ १॥ नायमत्यन्तसंवासः, कस्यचित्केनचित्सह । अपि स्वेन शरीरेण, किमुतान्यैः पृथग्जनः ॥ २॥
| શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
