________________
४८८
-
आचारागसूत्रे किंच-'लोगं च' इत्यादि।
मूलम्-लोगं च आणाए अभिसमिच्च अकुतोभयं ॥सू० ८॥ छाया-लोकं चाऽऽज्ञया अभिसमेत्य अकुतोभयम् ॥ सू०८॥
टीका-च-शब्दः समुच्चयार्थः । लोकं-षड्जीवनिकायरूपम् , आज्ञया-जिनप्रवचनेन, अभिसमेत्य-विदित्वा, अकुतोभयम्=कुतश्चित् कारणादुत्पद्यमानस्य भयस्याभावो यथा भवति षड्जीवनिकायलोकस्य, तथारूपं संयमं कुर्यादित्यर्थः॥सू०८॥ पादित आगमके अनुसार प्रवृत्ति करनेवाला अप्रमत्त संयमी जीव क्षपकश्रेणिके योग्य होता है, अन्य नहीं।
भावार्थ-श्रद्धासम्पन्न व्यक्ति संयमकी आराधना कर जब सप्तमगुणस्थानवर्ती हो जाता है तभी वह क्षपकश्रेणिपर आरूढ होनेके योग्य माना जाता है ॥ मू० ७॥
और भी कहते हैं-"लोगं च " इत्यादि ।
यहां “च" शब्द समुच्चय अर्थ में है । मुनि इस षड्जीवनिकायरूप लोकको जिनप्रवचन-आगम-से जान कर 'जिस प्रकार भविष्यमें उस षड्जीवनिकायरूप लोकको अपनेद्वारा भयका अभाव हो' इस प्रकार संयम की आराधना करता रहे।
भावार्थ-संयमकी आराधना करनेकी आवश्यकता इसी लिये है कि जिससे अन्य जीवोंकी रक्षा होती रहे । असंयम प्रवृत्तिसे जीवोंका घात होता है। ऐसे व्यक्तियोंको इस लोक और परलोकमें सदा भयका કરે છે. અરિહંતદ્વારા પ્રતિપાદિત આગમ-અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરવાવાળા અપ્રમત્ત સંયમી જીવ ક્ષપકશ્રેણીને યોગ્ય થાય છે–અન્ય નહિ.
ભાવાર્થશ્રદ્ધાસંપન્ન વ્યક્તિ સંયમની આરાધના કરી જ્યારે સાતમા ગુણસ્થાનવતી થઈ જાય છે ત્યારે તે ક્ષેપક શ્રેણી પર આરૂઢ હવાના मानवामां माव छ. ॥ सू० ७॥
qणी ilaj ५९ ४ छ- “ लोगं च " त्याहि.
આ ઠેકાણે “ર” શબ્દ સમુચ્ચય અર્થમાં છે. મુનિ આ ષજીવનિકાયરૂપ લેકને જનપ્રવચન-આગમથી જાણીને જે પ્રકારે ભવિષ્યમાં તે જીવનિકાયરૂપ લોકને પિતાના દ્વારા ભયને અભાવ હોય એ પ્રકારે સંયમની આરાધના કરતા રહે.
ભાવાર્થ–સંયમની આરાધના કરવાની આવશ્યકતા એટલા માટે છે કે જેનાથી અન્ય જીવોની રક્ષા થતી રહે. અસંયમ પ્રવૃત્તિથી છને ઘાત થાય છે. એવી
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
