________________
आचाराङ्गसूत्रे
चारित्रमोहनीयक्षयोपशमक्षयसमुत्पन्नस्वरूपपरायणाः, कषार्योद्रेकरहिताः समरसकन्दायमानाः सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राराधकाः, प्रशस्तयोगसाधकाः, समितिगुप्तिधारकाः, निश्चयव्यवहारप्रचारकाः, आस्रववर्जिताः संवेगादिलक्षणयुक्ताः, यथार्थोपयोगेन द्रव्यार्थिकपर्यायार्थिकनयेन स्वरूपवेदिनः, कर्मरजोहारकाः, खोपरि सदरमुखवत्रिकाधारकाः, विंशतिस्थानकसमाराधकाः, देवासुरनरजनितत्रिविधोपसर्गसहनशीलाः, शास्त्रोक्ताचारविचारपरिपालकाः, ज्ञातपरमार्था भवन्ति । त एव सदा = निरन्तरं जाग्रति मबुध्यन्ते - हेयोपादेयविवेकपूर्वकं सकलपरिषहप्रसहनं प्रकुर्वाणाः संयमानुष्ठानं समाचरन्तीत्यर्थः ।
३७४
"
क्षयसे समुत्पन्न निज आत्मस्वरूपमें लवलीन रहते हैं। कषायोंके उद्रेक से रहित होते हैं । समतारूपी रसके कन्द होते हैं। पांच समिति और तीन गुप्तिके धारक होते हैं । निश्चय और व्यवहार के प्रचारक होते हैं । आस्रवद्वारोंसे रहित तथा संवेगादिक-लक्षणोंसे युक्त होते हैं । जिस नया जहां उपयोग होता है वहां उसी नयका उपयोग करनेवाले होते हैं, अर्थात् जहां द्रव्यार्थिक नयकी प्रधानता से वस्तुतस्त्वका निर्णय होता हो वहां पर्यायार्थिक नयकी गौणता कर उसी नयसे उसके स्वरूपका निर्णय करते हैं, जहां पर्यायार्थिक नयसे वस्तुके स्वरूपका निर्णय होता हो वहां उस नयसे इतर - द्रव्यार्थिक नयको गौणकर वस्तुके स्वरूपका निर्णय करते हैं; किन्तु अपने आग्रहसे किसी भी वस्तुका एकान्तरूपसे निर्णय या प्रतिपादन नहीं करते हैं । आत्माके ऊपर अनादि कालसे चढी हुई कर्मरूपी धूलिको नाश करनेवाले होते हैं । मुखपर दोरासहित मुख
કાઁના ક્ષયાપશમથી તથા ક્ષયથી સમ્રુત્પન્ન નિજ આત્મસ્વરૂપમાં આન ંતિ રહે છે. કષાયેાના ઉદ્રેકથી રહિત હોય છે. સમતારૂપી રસના એક હાય છે. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિના ધારક હાય છે. નિશ્ચય અને વ્યવહારના પ્રચારક હાય છે. આશ્રવદ્વારથી રહિત અને સંવેગાદિક લક્ષણાથી સહિત હૈાય છે. જે નયના જ્યાં ઉપયોગ થાય છે, ત્યાં તે નયના ઉપયોગ કરવાવાળા હોય છે. અર્થાત્ જ્યાં દ્રષ્યાર્થિક નયની પ્રધાનતાથી વસ્તુતત્વના નિર્ણય થતા હાય ત્યાં પર્યાયાર્થિક નયની ગૌણુતા કરી તે નયથી તેના સ્વરૂપના નિર્ણય કરે છે. જ્યાં પર્યાયાર્થિક નયથી વસ્તુ સ્વરૂપના નિ ય થતા હોય ત્યાં તે નયથી ખીજા—દ્રવ્યાદિક નયને ગૌણ કરી વસ્તુના સ્વરૂપના નિર્ણય કરે છે, પણ પેાતાના આગ્રહથી કેાઈ પણ વસ્તુના એકાન્તરૂપથી નિર્ણય અગર પ્રતિપાદન કરતા નથી. આત્માની ઉપર અનાદિ કાળથી ચઢેલી કર્મરૂપી ધૂળનો નાશ કરવાવાળાં હોય છે. મુખ ઉપર
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
